Προσκύνημα στην Εκατονταπυλιανή της Πάρου. Ηθικό δέος και ΙΣΤΟΡΙΚΟ θάμπος !!!
Ανεκλάλητη ευλάβεια, ηθικό δέος, αλλά και ιστορικό θάμπος, για την ιερή εικόνα της θαυματουργής Παναγίας της Εκατονταπυλιανής της Πάρου. Αυτά τα μοναδικά συναισθήματα, είχαμε την ευκαιρία να νιώσουμε κατά το ευλαβικό προσκύνημα με την μητέρα μου και τις αδελφές μου, στην Παναγία Εκατονταπυλιανή της Πάρου, με την ευκαιρία της πάνσεπτης εορτής της Χριστιανοσύνης, του Δεκαπενταυγούστου.
Αλλά πέρα από το πνευματικό θάμπος, του ανεκτίμητης αξίας αυτού μνημείου της Ορθοδοξίας, είναι και η ιστορική του μεγαλουργία, που χάνεται μέσα στην αχλή του μύθου και σου κόβει στην κυριολεξία την ανάσα … Την εκκλησία «έφτιαξε» η Αγία Ελένη, σε εκπλήρωση τάματος κατά την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού στα Ιεροσόλυμα τον 4-0 αιώνα. Ειδικότερα κατά την μακρά της πορεία για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού, είχε περάσει και από την Πάρο, όπου και αντιμετώπισε μεγάλη θαλασσοταραχή. Τότε η ηθικά λαμπρή μητέρα του Αγίου Κωνσταντίνου, έταξε στην υπάρχουσα μικρή εκκλησία στην Παναγία, να την βοηθήσει να αποπλεύσει και να βρεί τον Τίμιο σταυρό και σε ένδειξη της ευλαβείας της, θα έφτιαχνε τιμητικό προς την Παναγία ναό. Η Παναγία μεσίτεψε ηθικά, η Αγία Ελένη βρήκε τον Τίμιο Σταυρό και μαζί με τον ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα, έσπευσε να φτιάξει τον ιερό ναό της Παναγίας στην Πάρο. Φεύ όμως κοιμήθηκε και έτσι το τάμα υλοποίησε ο μεγαλουργός αυτοκράτορας του Βυζαντίου, γιός της, Μεγάλος Κωνσταντίνος. Το οικοδόμημα του ναού, που είναι ανείπωτης αξίας αρχαιολογικό μνημείο, παρουσιάζει ως προς την αισθητική του τεχνοτροπία, μεγάλες ομοιότητες με την Αγία Σοφία της Πόλης και πιθανολογείται ότι εκ των αρχιτεκτόνων του, είναι ένας εκ των Αρτεμίου και Ισιδώρου που έφτιαξαν την Αγία Σοφία.
Στην συνέχεια την εκκλησία επεξέτεινε προσθέτοντας νέα κλίτη, αλλά και ανακαίνισε ο επίσης έξοχος αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ιουστινιανός. Για να αναληφθεί επίσης προσπάθεια συντήρησης του μνημείου τον 18-0 αιώνα, από τον πατέρα της θρυλικής αγωνίστριας της εθνεγερσίας Μαντούς Μαυρογένους, Νικόλαο Μαυρογένη, κορυφαίας πολιτικής και οικονομικής φυσιογνωμίας των παραδουνάβιων περιοχών της Μολδοβλαχίας – με εξαιρετική συμβολή στην μεγαλουργία του ’21- και με ισχυρά ηθικά και πολιτικά αποτυπώματα στην Πάρο. Τέλος τον 20-0 αιώνα, σημαντική και επιτυχημένη προσπάθεια εξωραϊσμού και συντήρησης του σπάνιου αυτού ορθόδοξου μνημείου, ανέλαβε ο καθηγητής της Αρχιτεκτονικής του Ε.Μ.Π., της αρχαιολογίας και από τους σκαπανείς της βυζαντινής αρχαιολογίας στην Ελλάδα, Αναστάσιος Ορλάνδος. Να σημειώσουμε εδώ, ότι στον αύλειο χώρο του ναού – μαζί με τους κίονες προϋπάρχοντος αρχαιολογικού μνημείου- υπάρχουν και τάφοι της ιστορικής οικογένειας Μαυρογένους. Της συζύγου του ηγέτη της Μολδοβλαχίας και άλλων.
Είναι αληθινά μοναδικά τα συναισθήματα ηθικής έξαρσης και δέους, που νιώσαμε βαθιά μες΄την καρδιά μας, με το ευλαβικό προσκύνημα, στο ιερό, αλλά και εκπάγλου αισθητικής καλλονής, αυτό μνημείο της Ορθοδοξίας. Η Παναγία μητέρα όλων των Ελλήνων, που άπλωσε τις στοργικές φτερούγες της, σε όλα τα μείζονα ιστορικά ορόσημα του ελληνισμού στην αχανή λεωφόρου του χρόνου και τον διέσωσε «Εκ παντοίων με κινδύνων ελευθέροσον», να μας χαρίζει υγεία και να χαριτώνει με την ηθική της αρετή, την ταπεινή ζωή μας.
Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Πάρος, 16-8-16
www.panosavramopoulos.blogspot.gr