Ο περικαλλής ναός του Αγίου Αιμιλιανού Σκουζέ
και το ευγενές κοινωνικά έργο της ενορίας του
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Μεγαλοπρεπής, πανέμορφος και επιβλητικός, με ένα στοιχείο μοναδικότητας, δεσπόζει ο ναός του Αγίου Αιμιλιανού στον λόφου του Σκουζέ. Προσφέροντας ανεκλάλητη ηθική χαρά και ευφορία με το κάλλος και την ιερότητά του, στους πιστούς της περιοχής του Κολωνού. Ζωσμένος στην κυριολεξία απο τον Λόφο του Σκουζέ, μια περιοχή ξεχωριστής φυσικής καλονής, ο ναός του Αγίου Αιμιλιανού, είναι ο μοναδικός πανευρωπαϊκά ενοριακός ναός πρός τιμήν του Αγίου Μαρτύρου Αιμιλιανού. Και αυτό το στοιχείο της μοναδικότητας του προσδίσει αφενός μεν πολύ υψηλό ηθικό κύρος, αφετέρου αναδεικνύει την ηθική μέριμνα και την φροντίδα των ενοριτών του, να τον επιμελούνται με ξεχωριστή αγάπη και να δουλεύουν άοκνα για τον αισθητικό καλωπισμό του, αλλά και την πολυδιάστατη κοινωνική του παρουσία. Ο ναός του Αγίου Αιμιλιανού, έχει ένα ειδικό ηθικό βάρος, αφού κομίζει την ηθική αγωνία, τα όνειρα, τις προσδοκίες και τις ελπίδες πολλών νέων ανθρώπων της επαρχίας, που ανέβηκαν στην Αθήνα τα δίσεκτα μεταπολεμικά μας χρόνια και αγωνίστηκαν τον δρόμον τον καλόν, για να προκόψουν και να ευημερήσουν κοινωνικά. Αντίπερα στην φτώχεια, την κακοπάθεια, τις οικονομικές στρεβλώσεις και τις κοινωνικές δυσπλασίες της μεταπολεμικής Ελλάδος. Και όμως με ηθικό αποκούμπι την ευλογία του Αγίου Αιμιλιανού, την αγάπη και την πίστη του Χριστού, κατάφεραν όλοι οι νέοι άνθρωποι τότε του Κολωνού, να ξεπεράσουν τα εμπόδια στα δίσεκτα εκείνα χρόνια, να ευημερήσουν οικονομικά και κοινωνικά και να γίνουν άξιοι άνθρωποι και καλοί χριστιανοί, που κληροδότησαν σε εμάς τις νεότερες γενιές, την προκοπή και τα ηθικά καταπιστεύματά τους. Ένας ναός λοιπόν, καμωμένος με αγάπη, με άμετρη ευλάβεια, αλλά και θεία φλόγα για την πίστην μας την Αγία, απο τους ταπεινούς ανθρώπους του Κολωνού της μεταπολεμικής Ελλάδας, που μέσα απο το υστέρημά τους και τις δυσκολίες τους, είχαν την ηθική μεγαλοσύνη να τον φτιάξουν και να παραδώσουν σε εμάς τις νεότερες γενιές, ένα στολίδι. Αλλά ας κάνουμε μια ευσύνοπτη ιστορική αναδρομή στην ιστορία του ναού.
Τα θεμέλια του ναού του Αγίου Αιμιλιανιού ετέθησαν το 1953. Και η ανοικοδόμησή του έλαβε χώρα, με την οικονομική αρωγή του Συλλόγου Κυριών και Δεσποινίδων «Αγία Τριάς», στην ίδρυση του οποίου είχε πρωτοστατήσει ο πρωθιερέας Εμμανουήλ Σαρρής, αλλά βεβαίως και με τον οβολό των ταπεινών χριστιανών της ενορίας, που με περίσσεια καρδιάς, έκαναν το πάν για την οικονομική ενίσχυση της ανέγερσής του. Το 1953 εξάλλου ο ναός του Αγίου Αιμιλιανού και επίσημα αναγνωρίστηκε απο την Αρχιεπισκοπή Αθηνών, ως ενοριακός ναός του Κολωνού. Πρωθύστερα συνιστούσε παρεκκλήσι του διπλανού ενοριακού ναού του Οσίου Μελετίου Σεπολίων. Όμως η γεωμετρική αύξηση του πληθυσμού στην περιοχή, εν παραλλήλω με τον οικοδομικό οργασμό των μεταπολεμικών μας δεκαετιών, είχαν καταστήσει αδήριτη την ανάγκη ανακήρυξης του νέου ενοριακού ναού. Στον προηγούμενο «βίο» του, ο ναός του Αγίου Αιμιλιανού ήταν μια πρόχειρη ξυλοκατασκευή απο ξύλο ελιάς και πεύκου στον λόφο, για αυτό απεκαλείτο «παράγκα», δημιουργημένος στην έκταση του σημερινού κήπου κατά μήκος της βόρειας πλευράς. Και τον είχαν κατασκευάσει Μυκονιάτες πρόσφυγες, για να υποκαταστήσουν τον καταρρεύσαντα απο τους καταστρεπτρικούς σεισμούς του 1880 ναό του Αγίου Αιμιλιανού στον λόφο. Στην ξυλοκατασκευή μάλιστα έγινε αργότερα και επέκταση, με ένα προσάρτημα απο πλίνθους. Και κάλυπτε τις ανάγκες των ενοριτών της περιοχής μέχρι το 1947.
Στον παρόντα χρόνο ο ευρισκόμενος στον λόφο του Σκουζέ πιο πάνω περικαλλής ναός, που είναι τρισυπόστατος ήτοι Άγιος Αιμιλιανός, Αγία Αικατερίνη, Αγία Τριάς, αποτελεί τον δεύτερο ναό. Ως πρός την αρχιτεκτονική του τεχνοτροπία ο ναός του Αγίου Αιμιλιανού, αποτελεί σταυρεπίστεγο με τρούλο και οι μεγάλοι τοίχοι του βόρειος, νότιος, ανατολικός και δυτικός, σχηματίζουν ένα ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο. Σήμερα, ο μοναδικός υπάρχον Ναός είναι στην ουσία ο δεύτερος Ναός. Είναι τρισυπόστατος (Άγιος Αιμιλιανός, Αγία Αικατερίνη, Αγία Τριάς), σταυρεπίστεγος με τρούλο. Οι δύο μεγάλοι τοίχοι -βόρειος και νότιος- είναι παράλληλοι, και με τους δύο άλλους -ανατολικό και δυτικό- σχηματίζουν σχήμα ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου.
Ιστορική αναντίρρητα μέρα για τον ναό του Αγίου Αιμιλιανού η 23-η Μαΐου του 1976, Κυριακή της Σαμαρείτιδας, στην οποία έλαβαν χώρα τα εγκαίνιά του, χοροστατούντος του Επισκόπου Δέρβης κ-ου Κοσμά και συλλειτουργούντων των ιερέων Αναστασίου Παπασωτηρίου πρωθιερέως, Αναργύρου Αργυρού και Διακόνου Ισιδώρου Κουντούρη. Τα εγκαίνια έγιναν σε ένα κλίμα ηθικής πανδαισίας, όπου το χριστεπώνυμο πλήθος της περιοχής του Κολωνού, έδωσε δυναμικά το παρόν και αισθάνθηκε απερίγραπτη χαρά και ήθική έξαρση, για την πραγματοποίηση του μεγάλου του ονείρου. Για την ιστορική εκπόρευση του λόφου του Σκουζέ και της εκκλησίας του Αγίου Αιμιλιανού που ευρίσκονταν σ΄αυτόν αναφέρουμε, ότι το βορειοδυτικό τμήμα του λόφου, έκτασης 15 στρεμμάτων, ανήκε αρχικά στον αθηναίο πρόκριτο Παναγή Σκουζέ, που είχε ιδαίτερη συνδρομή στον αγώνα της εθνεγερσίας. Ο Παναγής Σκουζές είχε κατασκευάσει εκεί μια ωραία παραθεριστική κατοικία. Στα 1844 ο γιός του Παναγή Σκουζέ, Γιώργος Σκουζές, αγόρασε και το νότιο τμήμα του λόφου, η περιοχή όλη περιφράχθηκε και πήρε το όνομα «Άγιος Αιμιλιανός», απο τον εκκλησία που υπήρχε στην κουρφή του λόφου. Μάλιστα η κόρη του Γιώργου Σκουζέ έλαβε το όνομα Αιμιλία, πρός τιμήν του Αγίου, που υπήρχε στον λόφο. Ενώ στον λόγο ετάφη με τον θάνατό του και ο αρχικός ιδιοκτήτης του, άρχοντας Παναγής Σκουζές. Ο Γεώργιος Σκουζές με μεράκι και φροντίδα κατέστησε το κτήμα έναν επίγειο στην κυριολεξία Παράδεισο, φυτεύοντας ελιές, κυπαρίσσια, καλωπιστικά φυτά, αλλά και σταφίδα σουλτανίνα. Και προκειμένου να καλύψει τις αρδευτικές ανάγκες του κτήματος, επειδή δεν επαρκούσε το νερό απο τα δυο υφιστάμενα πηγάδια, κατασκεύασε μια δεξαμενή παραπλεύρως της εκκλησίας και ανέβαζε το νερό με ατμομηχανή. Με τον καταστρεπτικό σεισμό όμως του 1880 κατεστάφη τόσο η εκκλησία, όσο και η δεξαμενή. Έτσι οι Μυκονιάτες πρόσφυγες που εποίκησαν τον Κολωνό, κατασκεύασαν την ξύλινη κατόπιν εκκλησία του Αγίου Αιμιλιανού, για τις θρησκευτικές τους ανάγκες. Η διασωθείσα εικόνα του Αγίου Αιμιλιανού απο τον σεισμό, μετεφέρθη στον κοντινό ναό του Αγίου Μελετίου Σεπολίων. Και μέχρι την ανέγερση του νέου ναού του Αγίου Αιμιλιανού, κάθε χρόνο στις 18 Ιουλίου, ημέρα εορτής του Αγίου στον Λόφο, μετεφέροντο τα ιερά κειμήλια απο τον Άγιο Μελέτιο, για την καθιερωμένη περιφορά της εικόνας στη συνοικία.
Οι εμπνευσμένοι ιερείς, πρωτοπρεσβύτερος Νικόλαος Αργυρόπουλος, πατέρες
Κατσαρός Γεώργιος και Γεωργουλάκης Ιωάννης
Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι ηθικοί στυλοβάτες του Αγίου Αιμιλιανού, είναι οι ιερείς του, ο πρωτοπρεσβύτερος Αργυρόπουλος Νικόλαος και οι πατέρες Κατσαρός Γεώργιος και Γεωργουλάκης Ιωάννης. Ιερείς, με υψηλή θεολογική κατάρτιση, πλατιά πολιτισμική συγκρότηση στην θεολογική, αλλά και στην σύγχρονη ελληνική γραμματολογία, αλλά και ευγενές και πολυδύναμο κοινωνικό σήμα, που αποτυπώνει την αγάπη, την χριστιανική φιλότητα και την απροκατάληπτη κοινωνική αρχοντιά των κατοίκων του Κολωνού. Οι ευλαβικοί ιερείς του Αγίου Αιμιλιανού, με απαρασάλευτη πίστη στις αξίες και τις ιδέες της κοινωνικής αλληλεγγύης όπως τις δίδαξε ο ο Ιησούς Χριστός μας, έχουν αποδυθεί σε ένα πολυεπίπεδο κοινωνικό έργο στην περιοχή του Κολωνού, στήριξης των κοινωνικώς αδυνάτων, αλλά και των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων της ενορίας, που βιώνουν την ισοπέδωση και την κοινωνική περιθωριοποίηση, απο την οικονομική μας κατάρρευση και την υποχώρηση του κοινωνικού κράτους. Χάρις στην αγάπη και την ηθική αλληλεγγύη των ιερέων του Αγίου Αιμιλιανού, πολλοί συνανθρωποί μας βρίσκουν ένα πιάτο φαγητό, τα απολύτως χρειαζούμενα, αλλά πολύ περισσότερο την αγάπη και την ηθική θαλπωρή της ενορίας. Σήμερα στους καιρούς της οδύνης όπως θα έλεγε ο μεγάλος διδάχος του λαού μας και πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωστάκης Τσάτσος, που περισσότερο απο ποτέ πρέπει η αξία και η ιερή ιδέα της κοινωνικής αλληλεγγύης κατά τη διδαχή του Χριστού μας, να αποτελέσουν τον οδοδείκτη της κοινωνικής μας συμπεριφοράς. Παράλληλα ο πρωτοπρεσβύτερος Νικόλαος Αργυρόπουλος, με τους άξιους παραστάτες του, πατέρες Κατσαρό Γεώργιος και Γεωργουλάκη Ιωάννη, έχουν φτιάξει στο Αρχονταρίκι – μια καλαίσθητη αίθουσα που φέρει ακέραια την αγάπη και την ηθική μέριμνα των κυριών του φιλοπτώχου ταμείου και της ενοριακής επιτροπής, όπως και πλήθους εθελοντριών – μια πολυδύναμη κυψέλη πολιτισμού, αλλά και ορθόδοξης διδαχής, στην οποία με την ενεργό συμμετοχή και πολλών νέων ανθρώπων, γίνονται ενδιαφέρουσες συζητήσεις, για τα μείζονα κοινωνικά προβλήματα, τον πολιτισμό, την ορθόδοξη παράδοση, αλλά και την ανάληψη κοινωνικών και περιβαλλοντικών δράσεων, για την τόνωση της περιοχής.
Τέλος να σημειώσουμε ότι με ξεχωριστή αγάπη και ηθική επιμέλεια, οι πιο πάνω ιερείς μας λειτουργούν πλησίον του ιερού ναού του Αγίου Αιμιλιανού, ένα λειτουργικό και με υψηλά πιοιοτικά στάνταρντς – που αποτυπώνει αγάπη, ευγένεια ήθους και ανθρωπιά - Άσυλο Ανιάτων, χάρις στην φροντίδα του οποίου, πολλοί κοινωνικά αδύναμοι απόμαχοι της ζωής, βρίσκουν στέγη, τροφή και ιατρική φροντίδα. Σαρκώνουν αναντίρρητα ο πρωτοπρεσβύτε-ρος Νικόλαος Αργυρόπουλος, με τους ιερείς του πατέρες Κατσαρό Γεώργιο και Γεωργουλά-κη Ιωάννη, με το ηθικά οιστρηλατημένο και ευγενές κοινωνικά, πολυεπίπεδο ανθρωπιστικό έργο τους, τα λόγια του μεγάλου ιεράρχη της εκκλησίας μας του Ιωάννου του Χρυσορήμωνος «Η τράπεζα γέμει, ο μόσχος πολύς, τρυφήσατε πάντες, μηδείς εξέλθει πεινών». Και με αυτές τις αδαμάντινες ηθικές επιταγές του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, πορεύονται οι ιερείς του Αγίου Αιμιλιανού.Τις επιταγές της χριστιανικής αγάπης, της προσφοράς στον πάσχοντα και στον αδύναμο και της ανιδιοτέλειας. Ο μεγάλος Θεός ας είναι συμπαραστάτης στο χριστιανικό και ηθικά ευγενές έργο τους. Και ας είναι ευλογημένη όλη η ενορία του Αγίου Αιμιλιανού, που με τον περικαλλή ναό της, και την ηθική δροσιά που αρδεύσαμε πρόσφατα στα ιερά νάματά του, μας πρόσφερε ξεχωριστή ηθική θαλπωρή, στους άρρωστους και τρικυμισμένους καιρούς μας.
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι M.Sc Δ/χος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
www.panosavramopoulos.blogspot.gr