Στην «οδό ονείρων», ο ευγενής άνθρωπος και ευπατρίδης Σπύρος Μερκούρης !
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Πλήρης δόξης και ημερών, έφυγε την προηγούμενη εβδομάδα από το εξαίσιο θαύμα της ζωής, ο ευγενής ευπατρίδης Σπύρος Μερκούρης. Κόμιζε την ευγένεια, την απλότητα και την απροκατάληπτη αρχοντιά της παλιάς Αθήνας και ροδάμιζε με την γλυκύτατη ανθρώπινη παρουσία του, κάθε κομμάτι της πόλης. Και έτσι τον θυμούμαι εδώ και χρόνια, με το πλατύ και το καλόκαρδο χαμόγελό του, να διασχίζει την Τσακάλωφ, να μας καλημερίζει και να μας ανατείνει ηθικά, με την ανεκδιήγητη ευγένειά του.
Αστός από τα γεννοφάσκια του ο Σπύρος Μερκούρης, μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον ηθικής και πνευματικής ευκρασίας και αναπόσπαστα εμποτίστηκε βαθιά στο DNA του απο αυτό. Μέσα σε μια οικογένειά πλατιά πεπαιδευμένων ανθρώπων, που στροβιλίζονταν σε όλη την πορεία τους, γύρω από την πολιτική και τον πολιτισμό. Και εξέθρεψε στην ηθική μήτρα της υψηλόφρονες
Έλληνες, που σημάδεψαν ανεξάλειπτα, την σύγχρονη πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική μας σκηνή. Παππούς του, ο άνθρωπος που αποτύπωσε αδρά τον πνευματικό του σφραγιδόλιθο στην λατρεμένη μας Αθήνα. Ο Δήμαρχος Αθηναίων και Βουλευτής Σπύρος Μερκούρης, που με υπερηφάνεια, ο αείμνηστος Σπύρος Μερκούρης, έφερε και το όνομά του. Ο «παππούς», που με τόσην αγάπη και σεβασμό, μας έλεγε ! Πατέρας του, ο βουλευτής Σταμάτης Μερκούρης και αδελφή του βεβαίως, η μεγάλη ελληνίδα του 20-ου αιώνα, Μελίνα Μερκούρη, που εξέτρεψε δημιουργικά όσο λίγοι τον πολιτισμικό ρού της Ελλάδας, τον 20-ο αιώνα. Με μεγάλα της επιτεύγματα το Μουσείο Ακροπόλεως, τον θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, την ίδρυση των περιφερειακών θεάτρων και τόσες άλλες παρεμβάσεις, που προσέδωσαν στην Ελλάδα δημιουργική πολιτισμική πνοή τις τελευταίες δεκαετίες. Αλλά και με μεγάλη προσφορά στην δημοκρατία, αφού υπήρξε από τα κορυφαία στελέχη του αντιδικτατορικού αγώνα και συνέδραμε ζωτικά όσο λίγοι, την πτώση του καθεστώτος της χουντικής πολιτικής ανομίας των Αθηνών.
Τον Σπύρο Μερκούρη είχα γνωρίσει πρίν λίγα χρόνια στο Κολωνάκι και έκτοτε γίναμε φίλοι, συζητώντας για την πολιτιστική ταυτότητα της αγαπημένης μας Αθήνας, αλλά και για τα αυτοδιοικητικά δρώμενα της πόλης. Την τελευταία περίοδο της ζωής του, μέχρι και να «σταματήσει» καταβεβλημένος από τους πόνους της ζωής, «έτρεχε» ένα πελώριο πολιτισμικό project με κεντρικούς πυλώνες την Ελλάδα και την Κίνα, που έφερε το όνομα «Οι δρόμοι του μεταξιού» και που απαιτούσε την συνέργεια ενός πολύ μεγάλου δικτύου ανθρώπων, πολιτισμικών φορέων, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Και σε ένα σημαντικό βαθμό, τα είχε με την ανεξάντλητη υπομονή και δημιουργικότητά του καταφέρει.
Αρέσκετο στις συζητήσεις μας, να μου διηγείται ιστορίες για τον Δήμαρχο παππού του Σπύρο Μεκούρη, που παράλληλα με πολιτικός, ήταν στα νιάτα του και έξοχος δρομέας και που τόσο υπερήφανο τον έκαναν ! Ιδιαίτερα για μια σπάνια Δημοτική εκλογική αναμέτρηση , που εγχαράκτηκε βαθιά στην σύγχρονη πολιτική ιστορία της Αθήνας μας. Ήταν στα 1929, όταν ο παππούς του διεκδίκησε την Δημαρχία και πάλι, υπέργηρος 73 ετών υποψήφιος Δήμαρχος ! Ολάκερο τότε το πολιτικό σύστημα ετάχθη εναντίον του παππού του, που τον θεωρούσε πολιτικά «τελειωμένο». Όμως τον τελευταίο λόγο για τον παππού, τον είχε η αγάπη του αθηναϊκού λαού και όχι το «σύστημα», με τις βουλές του. Ο παππούς του, τότε όπως μου έλεγε μα χαμόγελο ο καλόκαρδος κ-ος Σπύρος, έκανε μια απίστευτη εκλογική κούρσα και σε πείσμα, όλου του αντιμερκουρικού μετώπου, που είχε σχηματιστεί εναντίον του, κέρδισε τις εκλογές και τους άφησε ξερούς όλους !!! Από τις αξέχαστες στιγμές κείνης της ωραίας εποχής.
Ο Σταμάτης Μερκούρης, είχε γεννηθεί το 1930 και είχε σπουδάσει νομικά. Ανέπτυξε από νέος πολιτική δραστηριότητα και διετέλεσε μέλος της Νεολαίας της ΕΠΕΚ, του αξέχαστου μαύρου καβαλάρη Νικολάου Πλαστήρα, αλλά και μέλος της «Δημοκρατικής Άμυνας» του Σάκη Καράγιωργα, αργότερα. Υπήρξε αχώριστος παραστάτης και εμπνευστής της αοίδιμης αδελφής του Μελίνας Μερκούρη, στους αγώνες για την δημοκρατία, εναντίον της χουντικής εκτροπής και οργάνωσε περιοδείες της σε 14 τότε ευρωπαϊκές χώρες, για να ευαισθητοποιήσει τους ευρωπαϊκούς λαούς, υπέρ της Ελλάδος. Η χούντα άλλωστε είχε αφαιρέσει από την αξέχαστη Μελίνα και την ελληνική της ιθαγένεια ! Αργότερα διετέλεσε Σύμβουλος της στο Υπουργείο Πολιτισμού και με πρωτοβουλία του οργανώθηκαν σε όλο τον κόσμο πολυδύναμες εκθέσεις, για να προβληθεί δεόντως ο ελληνικός πολιτισμός, σε όλην του την διαχρονία. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Βυζαντινό Μουσείο κ.λ.π.
Ακόμα συμμετείχε σε ελληνικές και ξένες παραγωγές, όπως στις ταινίες "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται", "Ποτέ την Κυριακή" (σκηνοθεσία του γαμπρού του Ζυλ Ντασέν) κ.ά. Γύρισε τις τηλεοπτικές ταινίες "Οι ποιητές τραγουδούν την Ελλάδα", "Ταξιδεύοντας στο μύθο και στο χρόνο", "Η πολιτιστική κληρονομιά του Ωνάση" και σειρά τηλεοπτικών ταινιών για το Βυζάντιο.
Καλό ταξίδι στην «οδό ονείρων» πολυαγαπημένε μας κ-ε Σπύρο, που με το ευγενές κοινωνικό σου ήθος, το ανεξάντλητο χαμόγελό σου και την ανένδοτη δημοκρατικότητά του, τίμησες την Ιδέα του ανθρώπου και άθλησες πνευματικά έντιμα, στη εμπνευσμένη ζωή σου. Σε περιμένουν με αγάπη στοργικά κοντά τους, η λατρεμένη σου «Στέλλα», να σου τραγουδάει «Τα παιδιά του Πειραιά», ο γλυκός σου «Τζούλυ» - Ζύλ Ντασέν και ο αξεπέρα-στος «Μαέστρος» Μάνος Χατζηδάκης !
www.panosavramopoulos.blogspot.gr