Ο εμπνευσμένος μας ηθοποιός, Γιάννης Αργύρης !
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Πολυεδρικό ταλέντο με μακρά και πολύπλαγκτη δραματική παρουσία, στο θέατρο, τον κινηματογράφο και τη τηλεόραση ο Γιάννης Αργύρης, σμίλευσε με τα εμπνευσμένα βήματά του, την καλλιτεχνική μας σκηνή και μας χάρισε μοναδικές ερμηνείες. Να θυμίσουμε εδώ την σπουδαία ερμηνεία του στο κοινωνικό μας δράμα «Ορατότης μηδέν» (1970) του Νίκου Φώσκολου, όπου υποδύετο τον αεροδίκη, πλάι στην εκπληκτική ερμηνεία του Νίκου Κούρκουλου – που λέει και την ιστορική ατάκα «Όχι άλλο κάρβουνο» - την επική ερμηνεία του στο ιστορικό μας δράμα «Αστραπόγιαννος» (1970) του Νίκου Τζήμα, όπου με άφατη ενάργεια παίζει τον αρχηγό των κοτζαμπάσηδων «Κωνσταντή Βελούση», που δεν διστάζει να σκοτώσει και την ίδια του την κόρη – πανέμορφη Νίκη Τριανταφυλλίδη – για να μην παντρευτεί ο μισητός του ληστής «Αστραπόγιαννος», που προσπαθεί να απονείμει δικαιοσύνη στους τραγικούς κολλήγους – και εδώ ο επικός Νίκος Κούρκουλος ως Αστραπόγιαννος- την έξοχη δραματική του ερμηνεία στο ωραίο κοινωνικό μας δράμα «Κατάχρηση εξουσίας» (1971) του Σταύρου Τσιώλη, όπου υποδύετο τον αρχηγό ενός μεγάλου κυκλώματος διακίνησης ηρωίνης στην Αθήνα, το οποίο τελικά ξεσκεπάζει ο χειμαρρώδης αστυνομικός «Σιώντης» - και πάλι ο μοναδικός Νίκος Κούρκουλος και πολλές ακόμα άλλες ! Σε όλο αυτό το ευρύ δραματικό φάσμα, ο Γιάννης Αργύρης, μας φανέρωσε σπάνιες δραματικές αρετές. Κι για τούτο τους «δεύτερους» ρόλους που του ανέθεταν οι σκηνοθέτες, μπορούσε να τους δίνει μεγάλη δραματική υπόσταση και να τους αναγάγει σε πρώτους !
Ο Γιάννης Αργύρης είδε το φως της ζωής το 1918 στο Σχηματάρι Βοιωτίας και από νεαρή ηλικία εκδήλωσε μεγάλη αγάπη για το θέατρο και την τέχνη. Μετά τις εγκύκλιες γυμνασιακές του σπουδές, γράφτηκε στην Δραματική Σχολή του Εθνικού μας Θεάτρου και παρακολούθησε υποκριτική. Την πρωτόλεια εμφάνισή του στο παλκοσένικο θα κάνει το 1937 σε ηλικία μόλις 19 ετών, στη παράσταση «Οθέλλος» του Σαίξπηρ, με το θεατρικό σχήμα Καρούσου. Και θα επακολουθήσει ένας καταιγισμός παραστάσεων. Αναφέρουμε ενδεικτικά μερικές χαρακτηριστικές από αυτές τις παραστάσεις : 1946/1947 «Το παιχνίδι της τρέλλας και της φρονιμάδας» του Γ. θεοτοκά, 1949/1950 «Λίλιομ» του Φέρεντς Μόλναρ, 1949/1950 «Αντώνιος και Κλεοπάτρα» του Σαίξπηρ, 1951/1952 «Ουδέν αξιοση-μείωτον» της Ελένης Σταθοπούλου, 1952/1953 «Ο αρχισιδηρουργός» του Ζώρζ Ονέ, 1952/1953 «Ο ποπολάρος» του Γρηγορίου Ξενόπουλου, 1958/1959 «Αρραβωνιάσματα» του Δημήτρη Μπόγρη, 1961/1962 «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» του Λ. Πιραντέλο, 1964/1965 «Να ντύσουμε τους γυμνούς» του Λουίτζι Πιραντέλο, 1970/1971 «Το φιντανάκι» του Παντελή Χόρν, κ.α.
Στην μεγάλη οθόνη πρόβα τζενεράλε θα κάνει το 1951 με την ταινία «Νεκρή Πολιτεία» του ταλαντούχου Φρίξου Ηλιάδη και θα συνεχίσει με 50 περίπου συνολικά ταινίες, μερικές εκ των οποίων συγκαταλέγονται στα διαμάντια του ασπρόμαυρου κινηματογράφου. Αναφέρουμε ενδεικτικά τις : 1956 «Ο δράκος», «Γραφείο συνοικεσίων», 1960 «Είμαι αθώος», 1961 «Αντιγόνη», «Καραγκούνα», «Ματωμένα στέφανα», «Το σπίτι της ηδονής», 1967 «Θάνος και Δέσποινα», «Ματωμένη γη», «Το χρήμα ήταν βρώμικο», «Κοντσέρτο για πολυβόλα», 1969 «Η αρχόντισσα του λιμανιού», «Η νεράιδα και το παλικάρι», «Το κορίτσι του 17», 1970 «Εν ονόματι του νόμου», «Ο Αστραπόγιαννος», «Ορατότης μηδέν», «Η ανταρσία των δέκα», 1971 «Πρόκληση», «Κατάχρηση εξουσίας», «Δάκρυα για έναν αλήτη» 1973 «Αστερισμός της Παρθένου», 1974 «Παύλος Μελάς», 1989 «Η μάνα της φόνισσας» κ.α. Αλλά αντίστοιχα σπουδαία και με υψηλό λυρικό ήθος, ήταν η παρουσία του Γιάννη Αργύρη και στην μικρή μας οθόνη, όπου μέσα από αριστουργήματα της ελληνικής τηλεόρασης, μας ξεδίπλωσε τις ακένωτες δραματικές του αρετές. Αναφέρουμε ενδεικτικά μερικά από τα σπουδαία σήριαλ, που συμμετείχε ο μεγάλος μας ηθοποιός. Ήτοι : 1972 «Η γειτονιά μας» ΥΕΝΕΔ, 1975 «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» ΕΙΡΤ, 1977 «Οι πάνθεοι» ΕΡΤ, 1980 «Λωξάντρα» ΕΡΤ, 1981 «Οι πρωταγωνιστές» ΥΕΝΕΔ, «Η κραυγή των λύκων» ΥΕΝΕΔ, 1983 «Το δίχτυ»ΕΤ2, 1991 «Παράξενο σπίτι» ΕΤ1 , «Η αγάπη δε γνώρισε σύνορα» MEGA κ.α. Στις 22 Ιουλίου 1993 εκδήμησε από τη ζωή και το αλγεινό άγγελμα του θανάτου του σκόρπισε καθολική θλίψη σε όλο τον καλλιτεχνικό μας κόσμο. Για την ενάρετη φυσιογνωμία του, θα τον θυμόμαστε με αγάπη για πάντα !
Φιλμογραφία
1951 Η λύκαινα
1952 Νεκρή πολιτεία
1953 Μεγάλοι δρόμοι, Μπροστά στον Θεό
1955 Dva zina grozdja, Τζο ο τρομερός, Το οργανάκι του Αττίκ
1956 Ο δράκος, Γραφείο συνοικεσίων
1957 Το παιδί του δρόμου
1958 Έρωτας στους αμμολόφους
1959 Σαν θέλει η νύφη και ο γαμπρός, Για την αγάπη της βοσκοπουλας
1960 Είμαι αθώος
1961 Αντιγόνη, Καραγκούνα, Ματωμένα στέφανα, Το σπίτι της ηδονής
1962 Δέσπω, Κατηγορούμενος ο έρως
1963 Το τυχερό πανταλόνι, Λίγο πριν ξημερώσει, Για την αγάπη του παιδιού μου,
Ο Ιππόλυτος και το βιολί του
1964 Σε ποιον να πω τον πόνο μου, Η δική σου μοίρα με σέρνει, Αυτοί που χαλάσαν τον Θεό, Η μοδιστρούλα, Μας ενώνει ο πόνος, Δρόμος χωρίς σύνορα
1965 Η μοίρα του αθώου, Φτωχολογιά, Με πότισες φαρμάκι
1966 Λουίζα, Αμαρτωλές της νύχτας, Το συρτάκι της αμαρτίας, Το σπίτι των ανέμων
1967 Θάνος και Δέσποινα, Το κάθαρμα ήταν βρόμικο, Τρελός, παλαβός και Βέγγος,
Οι βοσκοί Ματωμένη γη, Το χρήμα ήταν βρώμικο, Κοντσέρτο για πολυβόλα
1968 Αγάπη και αίμα, Τίμιος δρόμος, Η ζωή ενός ανθρώπου
1969 Στον δάσκαλό μας... με αγάπη, Η αρχόντισσα του λιμανιού, Η νεράιδα και το παλικάρι, Το κορίτσι του 17
1970 Εν ονόματι του νόμου, Ο Αστραπόγιαννος, Η ζωή μου στα χέρια σου, Ορατότης μηδέν, Η ανταρσία των δέκα
1971 Πρόκληση, Κατάχρηση εξουσίας, Δάκρυα για έναν αλήτη
1973 Το κορίτσι με το άλογο, Αστερισμός της Παρθένου
1974 Παύλος Μελάς
1980 Ο γυρολόγος
1989 Η μάνα της φόνισσας
Θέατρο
1941/1942 Απόψε θα γελάσουμε
1946/1947 Το παιχνίδι της τρέλλας και της φρονιμάδας
1948/1949 Κάρμεν η χιτάνα
1949/1950 Αντώνιος και Κλεοπάτρα
1951/1952 Ουδέν αξιοσημείωτον
1952/1953 Ο ποπολάρος
1952/1953 Ο αρχισιδηρουργός
1954/1955 Το σπίτι των τεσσάρων κοριτσιών
1955/1956 Ο Χριστός ξανασταυρώνεται
1956/1957 Οθέλλος
1958/1959 Αρραβωνιάσματα
1961/1962 Απόψε αυτοσχεδιάζουμε
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων
www.panosavramopoulos.blogspot.gr
