Οι δαιδαλώδεις εξωτερικές σχέσεις Ελλάδος-Αλβανίας ...
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Οι εύθραυστες και ευαίσθητες εξωτερικές σχέσεις Ελλάδος-Αλβανίας, που πολλές φορές έχουν περιέλθει σε διπλωματικό αδιέξοδο, πρόσφατα μετεφέρθησαν στο ευρωπαϊκό πεδίο. Η Ελλάδα ήλθε επίκουρος - στο τελευταίο επι της προεδρίας της συμβούλιο των Γενικών Υποθέσεων, υπο την προεδρία του Ευαγ. Βενιζέλου – στην χορήγηση καθεστώτος υποψηφιότητας πρός ένταξη χώρας για την Αλβανία. Η κίνηση αυτή που μπορεί να έχει πολλές αναγνώσεις, αλλά και πολλές συνάμα ενστάσεις για το πόσο αρμόζουν αβρότητες πρός την Αλβανία - μετά την παθογενή συμπεριφορά που έχει επιδείξει πρός την Ελλάδα - απο τον ίδιο τον κ-ο Βενιζέλο, ερμηνεύτηκε ως μια προσπάθεια σταθεροποίησης των δυτικών βαλκανίων, αλλά και έκφραση έμπρακτης στήριξης της Ελλάδας πρός την Αλβανία, στις μεγάλες της διεθνοπολιτικές επιλογές. Σημειώνοντας ακόμα ο κ-ος Βενιζέλος, πως εαν η Αλβανία δεν αντιληφθεί την φίλια συμπεριφορά της Αθήνας, εκδηλώνοντας αντίστοιχα φιλικά αισθήματα στις διμερείς μας σχέσεις, δεν πρέπει να έχει δεδομένη την περαιτέρω στήριξη της Αθήνας, στο γίγνεσθαι της ευρωπαϊκής οικογένειας.Δοθέντος όμως ότι στις διπλωματικές σχέσεις κυριαρχεί η έννοια της ανταποδοτικότητας, προφανώς ο έλληνας ΥΠΕΞ μέσω αυτής της διπλωματικής επίθεσης φιλίας πρός την Αλβανία, θα έχει κατά νού την αξίωση διπλωματικών οφελημάτων απο την γείτονα χώρα, που θα τονώσουν τις εξωτερικές μας σχέσεις και στόχους. Βεβαίως η ανταπόδοση μπορεί να μην αποβλέπει στο άμεσο μέλλον, αλλά σίγουρο είναι, ότι η Ελλάδα επιδιώκει να αποσπάσει οφέλη στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, μέσω αυτής της αβρότητας πρός την Αλβανία. Ενώ υπάρχουν ωστόσο και σοβαρές ενστάσεις απο έγκυρους αναλυτές και έμπειρους διπλωμάτες, για το κατά πόσον μπορεί να αποκριθεί αντίστοιχα η Αλβανία πρός την Αθήνα, με τις ήδη κακότροπες συμπεριφορές της απέναντί μας, στο πρόσφατο παρελθόν. Η Ελλάς στο παρελθόν υπέστη σοβαρές εξωτερικές πιέσεις, απο μεγάλους συμμάχους και στρατηγικούς της εταίρους, για σημαντικές παραχωρήσεις στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Συνεπώς συνετότερο θα ήταν απο μέρους μας, μια πιο εγκρατής διπλωματική πολιτική, απέναντι σε «υποδεέστερες» σε ισχύ χώρες απέναντί μας. Κάτι που δεν συνιστά κυνική προσέγγιση, αλλά έναν ψυχρό ρεαλισμό, τον οποίον υπαγορεύουν οι αντικειμενικοί καταναγκασμοί της διπλωματίας. Σε μια τέτοια εκδοχή των πραγμάτων, η Ελλάδα θα μπορούσε να αξιώσει απο την Αλβανία, αποσαφήνιση της ερμαφρόδιτης συμπεριφοράς της, σε ότι συναρτάται με την σαφή οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ μας. Με την παράλληλη ακόμα αξίωσή μας, για ενεργοποίηση της μεταξύ μας υπογραφείσας συμφωνίας που συνήφθη το 2009, την οποία εξάλλου κατοχυρώνει και ισχυροποιεί, η πλήρης ευθυγράμμισή της, με το Δίκαιο της Θαλάσσης.
Η υπαναχώρηση της Αλβανίας απο την υπογραφείσα συμφωνία μας, θεωρείται ότι υποκινήθηκε απο την Τουρκία, η οποία θεώρησε ότι βλάπτονται τα συμφέροντά της και ότι ακόμα δημιουργείται αρνητικό προηγούμενο για την ίδια. Τούτο έχει να κάνει με το γεγονός, ότι η οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας, έγινε με την λογική της «μέσης γραμμής», κάτι που προσέβαλλε τα συμφέροντα της Τουρκίας. Έτσι η Άγκυρα υποκίνησε την Αλβανία να υπαναχωρήσει απο την υπογραφή της και να μην τηρήσει την συμφωνία. Απέναντι λοιπόν σ΄αυτή την κακότροπη συμπεριφορά της Αλβανίας, η Ελλάδα της παράσχε αφειδώς στήριξη, στον μεγάλο της στρατηγικό στόχο, ως υποψήφιας πρός ένταξη στην Ε.Ε. χώρας. Και χωρίς να διασφαλιστούν κάποια ελάχιστα εχέγγυα, σε ότι φορά το διακεκαυμένο για την Ελλάδα θέμα της ΑΟΖ απο πλευράς της Αλβανίας.
Όπως σημειώνουν λοιπόν έγκυροι και σοβαροί διπλωμάτες, η συμπεριφορά αυτή του έλληνα ΥΠΕΞ πρός την Αλβανία, ενέχει ένα μεγάλο ρίσκο, δοθέντος ότι της προσφέρουμε πολλά και σημαντικά διπλωματικά οφέλη, χωρίς να έχουμε το εχέγγυο ότι ανταποδοτικά θα λάβουμε κάτι. Ενδεχομένως ο Ευάγ. Βενιζέλος να ήθελε μέσω αυτής της αβρότητας να «καταναγκάσει» την Αλβανία, σε κλίμα συνεργασίας, καλής γειτονίας και αρμονικής συμπόρευσης των δυο λαών. Και για τούτο εξάλλου και η δήλωσή του ότι η Ελλάδα «στέλνει ένα μήνυμα φιλίας, συνεργασίας πρός την Αλβανία, πρός την αλβανική κυβέρνηση, πρός το αλβανικό πολιτικό σύστημα και είμαστε βέβαιοι ότι οι Αλβανοί φίλοι μας καταλαβαίνουν πως υπάρχει ένα πλαίσιο αναφοράς θεσμικό και πολιτικό», με την παράλληλη υπόμνησή του για τον σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου, του δικαίου της θαλάσσης και των αρχών καλής γειτονίας, σημειώνοντας επίσης ότι «αυτό είναι το κοινό μήνυμα και της Κομισιόν και των 28 μελών της Ε.Ε.».
Ευελπιστούμε έτσι ότι η Ελλάδα, μετά την αβοφροσύνη της πρός την Αλβανία, θα αξιοποιήσει εποικοδομητικά την μακρά ενταξιακή πορεία της Αλβανίας, που μπορεί να παραταθεί χρονικά για πολύ, ακόμα και να μην τελεσφορήσει, αξιώνοντας σοβαρά διωπλωματικά οφέλη απο τα Τίρανα, προεξαρχούσης της ενεργοποίησης της υπογραφείσας μεταξύ μας συμφωνίας για την ΑΟΖ. Αλλά η πρωτοβουλία πλέον για να προσλάβουν καλό χαρακτήρα οι ελληνοαλβανικές σχέσεις, είναι στα χέρια του αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα, που οφείλει να ξεφύγει απο τα φθηνά διπλωματικά τεχνάσματα που μετέρχεται και να δουλέψει πρός την κατεύθυνση οικοδόμησης, ενός αληθινού κλίματος εμπιστοσύνης και συνεργασίας μεταξύ των δυο λαών. Διακόπτοντας συνάμα το κυνήγι αλβανών πολιτικών στελεχών, που τάχατες προέβησαν σε «παρανομίες» το 2009 κατά τις ελληνοαλβανικές διαπραγματεύσεις, υπογράφοντας «προδοτικές» «συμφωνίες με ξένες χώρες, για την εν μέρει ή πλήρη παράδοση εδαφών». Μόνον αν απεμπλακεί απο αυτή την φθηνή εθνικιστική πολιτική εσωτερικής κατανάλωσης, θα επιταχύνει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Αλβανίας με την Ε.Ε. και θα υπηρετήσει αληθινά το συμφέρον της χώρας και του λαού του. Όσο για την Ελλάδα, θα πρέπει μετά την επίθεση φιλίας που έκανε πρός την γείτονα χώρα, να της διαμηνύσει εμφατικά, ότι στα μεγάλα στρατηγικής σημασίας ζητήματα των δυο χωρών, όπως η οριοθέτηση της ΑΟΖ και η ενταξιακή διαδικασία της Αλβανίας στην ευρωπαϊκή οικογένεια, θα πρέπει τις σχέσεις τους να της χαρακτηρίζει η αμοιβαιότητα ...
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι M.Sc Δ/χος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
www.panosavramopoulos.blogspot.gr