Για μια αποτελεσματική εξωτερική πολιτική
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Η πολυεπίπεδη θεσμική, οικονομική και πολιτισμική κρίση που υφίσταται η πατρίδα μας, ως θλιβερός απότοκος των τραγικών ελλειμμάτων της μεταπολιτευτικής μας πολιτικής τάξης, με ορατό τον κίνδυνο αποδόμησης του κοινωνικού μας ιστού, έχει αποτυπώσει ακόμα ανεξίτηλα την σφραγίδα της, στα εξωτερικά μας προβλήματα και την διεθνή θέση και εικόνα της χώρας. Και είναι κατά τραγικό τρόπο επίσης ιστορικά τεκμηριωμένο, ότι οσάκις είχαν εγκύψει σοβαρά προβλήματα για την δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, παράλληλα ανεφύονταν και μείζονα εθνικά θέματα. Είναι επιβεβλημένο έτσι σήμερα παράλληλα με την τιτάνια προσπάθεια που καταβάλλεται για την ανασυγκρότηση της εθνικής μας οικονομίας, να ανασυνθέσουμε και την εξωτερική μας πολιτική, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εθνική μας ασφάλεια, αλλά και την προώθηση ευρύτερα των εθνικών μας συμφερόντων στην διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα. Οι διεθνείς εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα σήμερα, η νέα δυναμική που αναπτύσσουν κράτη, αλλά και διεθνείς οργανισμοί, δημιουργώντας καινούριους γεωπολιτικούς συσχετισμούς δυνάμεων, αλλά και οι νέες προκλήσεις, επιβάλλουν για την Ελλάδα, μια νέα δυναμική ανασύνθεση της εξωτερικής της πολιτικής. Η Ελλάς οφείλει έτσι, να καταστρώσει ένα επικαιροποιημένο σχέδιο δράσεων στο φάσμα της εξωτερικής πολιτικής, που θα είναι σταθερό, με στέρεους προσανατολισμούς στον διεθνή ορίζοντα, δεν θα επηρεάζεται από τους κραδασμούς της εσωτερικής πολιτικής σκηνής της χώρας και θα αξιοποιεί για την υλοποίησή του, όλους τους πολύτιμους πόρους του οικουμενικού ελληνισμού. Στην ίδια κατεύθυνση οφείλει η χώρα να παρακολουθήσει την συγκαιρινή πορεία της ευρωπαϊκής και της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, τα βήματα της παγκόσμιας οικονομικής εκπόρευσης, όπως και της νέες δυνάμεις που αναδύονται στον ορίζοντα π.χ. κουατρέτο (Βραζιλία, Κίνα, Ρωσία, Ινδία), αλλά και να έχει ενεργό συμμετοχή στα διεθνή πολιτισμικά συναπαντήματα των λαών, συνάπτοντας μέσω αυτών, δημιουργικές συμμαχίες διεθνούς ισχύος και αναβαθμίζοντας το κύρος και την διεθνή θέση της Ελλάδος. Δυστυχώς σήμερα υπάρχει μια σοβαρή δυσαρμονία στους επιδιωκόμενους εξωτερικούς μας στόχους, αλλά και στα διαθέσιμα εργαλεία άσκησης της εξωτερικής μας πολιτικής. Διότι μια αποτελεσματική διπλωματία και εξωτερική πολιτική, προϋποθέτει την οικονομική αυτοδυναμία της χώρας, αλλά και μια σύγχρονη και απεξαρτημένη από τα ιδεολογήματα του παρελθόντος διακυβέρνηση. Πληρώνουμε δυστυχώς τα λάθη και τις ολιγωρίες του μεταπολιτευτικού πολιτικού μας συστήματος, που εγκλωβισμένο στην κομματική ιδιοτέλεια και τις πελατειακές σχέσεις, δεν μπόρεσε να εφαρμόσει με εμπνευσμένες διαρθρωτικές αλλαγές και θεσμικές παρεμβάσεις, ένα σχέδιο ανασυγκρότησης της Ελλάδος στο νέο σκληρά ανταγωνιστικό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Έτσι της κληροδότησε μια βαθιά πολιτισμική κυρίως, οικονομική και κοινωνική κρίση, θρυμματίζοντας τον κοινωνικό μας ιστό και υπονομεύοντας ανηλεώς το διεθνές κύρος και την εθνική μας αξιοπρέπεια. Στην διαμορφούμενη κατάσταση σήμερα, έχει τρωθεί σε ανήκεστο βαθμό η παρεμβατικότητα της χώρας διεθνώς, αλλά και αυτή η θέση της. Ενώ έκδηλα είναι τα ελλείμματα ενός δημιουργικού μίγματος ενορατικών συλλήψεων, αλλά ρεαλισμού στην άσκηση της εξωτερικής μας πολιτικής, που θα μπορούσε να συνδράμει διεθνώς την Ελλάδα. Απόρροια όλων αυτών των στρεβλώσεων είναι να αδυνατεί σήμερα η πολιτική μας τάξη, να επιλύσει τα μείζονα εξωτερικά μας θέματα ήτοι Αιγαίο, Κυπριακό, όνομα Σκοπίων και να διακυβεύεται ακόμα διεθνώς το κύρος του ελληνικού πολιτισμού, αλλά και ο οικουμενικός χαρακτήρας των ελλήνων. Οι δυο κυρίαρχες μεταπολιτευτικές μας δυνάμεις, μη έχοντας ένα συγκροτημένο σχέδιο στον ορίζοντα για τα διεθνή μας θέματα, πολιτεύτηκαν με την ηττοπαθή και στρεβλή λογική, ότι η Ελλάς είναι θύμα των εξελίξεων του παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος. Αυτή η στρέβλωση οδήγησε στην διεθνή μας μόνωση και στην υποβάθμιση της διαπραγματευτικής μας δύναμης. Στον αντίθετο πόλο τώρα η Τουρκία, με γοργές και ευφυείς διπλωματικές κινήσεις ενδυναμώνει διαρκώς τη θέση της, περιορίζοντας ταυτόχρονα την Ελλάδα στις συνδιεκδικούμενες σφαίρες γεωοπολιτικής επιρροής και αναγορεύεται σε κεντρικό παίχτη της ανατολικής μεσογείου. Επιβάλλεται έστι και υπο το πρίσμα αυτών των εξελίξεων, να εγκαινιάσουμε ένα νέο πιο αποτελεσματικό μοντέλο σχέσεων, με το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. Όμως σ΄ αυτή την προσπάθεια θα πρέπει η ηγεσία της χώρας να αναθεωρήσει και όλους τους προσφερόμενους πόρους για την άσκηση της εξωτερικής μας πολιτικής. Ειδικότερα δημιουργία λόμπυς όπου υπάρχουν ακμαίες οικονομικά και πολιτισμικά εστίες ελληνισμού, εκπαίδευση στελεχιακού δυναμικού σε όλα τα επίπεδα, χρήση νέων προηγμένων τεχνολογιών, καλή γνώση των νέων οπλικών συστημάτων και των νέων επιχειρησιακών δομών, που θα καταστήσουν τις ένοπλές δυνάμεις μας ικανές και αξιόμαχες να απαντήσουν σε κάθε επιβουλή, είναι στοιχεία που θα πρέπει να αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος, μιας σύγχρονης και αποτελεσματικής εξωτερικής πολιτικής. Στα νέα δεδομένα, θα πρέπει ακόμα να ληφθεί υπόψιν ότι οι ΗΠΑ, εντάσσουν στα σχέδιά τους την αποκλιμάκωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά και την σταδιακή αποσύνδεσής τους από την υφιστάμενη σήμερα ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο, την γνωστή δηλαδή παροχή βοηθείας «7 προς 10». Επίσης οι ΗΠΑ έχουν αναβαθμίσει τον ρόλο της Τουρκίας στην Μέση Ανατολή και την έχουν αναγορεύσει σε ρυθμιστή των εξελίξεων. Το γεγονός αυτό τροφοδοτεί τον επεκτατισμό της γείτονος, που φιλοδοξεί να γίνει μια μεγάλη περιφερειακή δύναμη, μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Ενώ τις προθέσεις της ενισχύει και η διευθέτηση των βασικών εκκρεμοτήτων της, που μέχρι χτές είχε με τον Αραβικό κόσμο. Έτσι σήμερα η Τουρκία προσδοκά να γίνει στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ και να διαδραματίσει ρόλο διαμεσολαβητή στις σχέσεις των τελευταίων με την Μέση Ανατολή, που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον τους. Αρωγός – σε αντιδιαστολή δυστυχώς για εμάς την Ελλάδα – σ΄ αυτά τα διεθνή σχέδια της Τουρκίας, έρχεται και η πολύ δυνατή και ανεπτυγμένη οικονομία της. Οι εσωτερικές αντιφάσεις μεταξύ Ισλαμιστών και του κοσμικού κράτους, δεν αποτέλεσαν ανάχωμα στη επιτυχημένη προσπάθεια του Ερντογάν για την ταχεία οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας του, που την μετέτρεψε με σταθερές και ενορατικές κινήσεις, σε μια ακμαία και ανθηρή οικονομία, με το υψηλότερο σήμερα ΑΕΠ στον ισλαμικό κόσμο. Ακόμα η Τουρκία επέτυχε να καταστεί ισχυρός παίχτης στον ενεργειακό χάρτη Ευρώπης και Ρωσίας, διαμορφώνοντας ακόμα και ένα φιλόδοξο πυρηνικό πρόγραμμα, μετά και την υπογραφή συμφωνίας με την Ρωσία, για την παροχή τεχνολογίας αιχμής. Βεβαίως η Τουρκία σ΄ αυτή της την στόχευση, που απειλεί να διαταράξει άρδην την ισορροπία ισχύος στον Αιγαίο, προτάσσει ειρηνικούς σκοπούς και ειδικότερα την παραγωγή μέσω της πυρηνικής, ηλεκτρικής ενέργειας.
Ποιος όμως εγγυάται ότι αύριο δεν θα αλλάξουν οι στόχοι της, πολλώ μάλλον που από την ιστορική εμπειρία, μας έχει πείσει για το αντίθετο; Συνεπώς η Ελλάδα, δεν μπορεί σήμερα μετά τις πιο πάνω σημαντικές εξελίξεις στην αλλαγή των γεωπολιτικών σφαιρών επιρροής, αλλά και των ισορροπιών ισχύος, να αδρανεί και να εφησυχάζει στα παλιά δεδομένα, που μας εξασφάλιζαν έστω και ασθμαίνοντας, την ειρήνη στην περιοχή του Αιγαίου. Οφείλει να ανασχεδιάσει την εξωτερική της πολιτική στα νέα δεδομένα και μέσα από την ανάληψη των απαιτούμενων πρωτοβουλιών, να αναδειχθεί στο προνομιακό μας πεδίο της Βαλκανικής και της Νοτιανατολικής Μεσογείου – που έχουμε τεράστια αδρανή πλεονεκτήματα, όπως επι παραδείγματι η αναγόρευσής μας σε κεντρική πύλη εισόδου του παγκόσμιου διαμετακομιστικού εμπορίου – σε μείζονα περιφερειακή δύναμη, κάτι που θα της επιτρέψει να αντισταθμίσει τα νεα πλεονεκτήματα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και να διευθετήσει έτσι από ισοδύναμη θέση, τα εκκρεμούντα εξωτερικά μας θέματα. Παράλληλα οφείλει μια σύγχρονη εξωτερική μας πολιτική, μαζί με την δημιουργία λόμπυ στην ακμάζουσα ελληνοαμερικανική κοινότητα των ΗΠΑ, που θα προωθεί σθεναρά τα δίκαιά μας – να προβάλλει μέσα από μια σύγχρονη γωνία θέασης, τον ελληνικό πολιτισμό, ο οποίος προσέφερε - μέσα από την τρισχιλιάχρονη παρουσία μας στην αχανή λεωφόρο του χρόνου- στην ανθρωπότητα, ατίμητα δώρα ήθους και πολιτισμού.Το παρόν άρθρο μου έχει δημοσιευθεί και στις εφημερίδες "Αυγή" και "Παρατηρητής" της Ηλείας.
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος είναι M.Sc. Δ/χος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
www.panosavramopoulos.blogspot.gr