Γιάννη Σπαρίδης
Ο εμπνευσμένος κωμικός, των βαριετέ και της επιθεώρησης !
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Υπήρξε από τις χαρακτηριστικές φιγούρες του ελληνικού κινηματογράφου και του θεάτρου μας και άφησε το ωραίο και εμπνευσμένο του καλλιτεχνικό του αποτύπωμα, ο Γιάννης Σπαρίδης. Ανεξίτηλο στην μνήμη μας έμεινε το νούμερο στις επιθεωρήσεις που έκανε, υποδυόμενος τον Αρμένη Αγκόπ, αλλά και οι έξοχες ερμηνείες του σε ταινίες με τον Θανάση Βέγγο, εμπλουτίζοντας τον κοινωνικό διάκοσμο του Θανάση. Ο Γιάννης Σπαρίδης είδε το φως της ζωής στην Κωνσταντινούπολη το 1898 και το πραγματικό του όνομα ήταν Σπανομαρίδης. Έφερε τα σπέρματα και την ηθική παιδεία των ανθρώπων της Πόλης. Ευγενής, πεπαιδευμένος και με βαθιά αίσθηση του ελληνικού πολιτισμού. Για αυτό και τα καλλιτεχνικά του βήματα, τα χαρακτήριζε πάντα η ποιότητα. Υποδύονταν αρκετές φορές τον ρόλο του μικροαστού, που προσπαθούσε να σπάσεΙ το πλέγμα των κοινωνικών ανισοτήτων, ή του αδύναμου ανθρώπου της συνοικίας, που σχινοβατούσε ανάμεσα στην προάσπιση της αξιοπρέπειας του, αλλά και στο να μην θίξει τα κακώς κείμενα στον κοινωνικό του περίγυρο.
Κατά βάση ο Σπαρίδης εργάστηκε σε μουσικούς θιάσους και βαριετέ. Την πρωτόλεια εμφάνισή του έκανε σε ερασιτεχνικό επίπεδο, στο Τσιβρίν της Μικρασίας, με θίασο που ψυχαγωγούσε τους στρατιώτες της μικρασιατικής εκστρατείας (1920-22). Και πρόβα τζενεράλε σε επαγγελματικό επίπεδο θα κάνει με τον «Αγαπητικό της Βοσκοπούλας» του Δημήτρη Κορομηλά, υποδυόμενος τον «Μπάρμπα Χρόνη», παράσταση στην οποία πρωταγωνιστούσε ο Κώστας Μουσούρης, που υποδύονταν τον ρόλο του «Λιάκου». Η φιλία του ωστόσο με τον Μουσούρη, θα του ανοίξει τον δρόμο για τον «Θίασο των Νέων» στο Παγκράτι το 1924. Χρονιά που γίνεται και μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών.
Στα 1929 κάνει την εμφάνιση του στην επιθεώρηση «Λοβιτούρα», με το σχήμα το «Θέατρο του λαού» και η παρουσία του αυτή σηματοδοτεί την καθιέρωσή του, στο μουσικό θέατρο. Θα αναπτύξει έτσι εκτενή συνεργασία με τον θεατρικό επιχειρηματία Ανδρέα Μακέδο, στο θέατρο «Μοντιάλ» και με τον ίδιο επιχειρηματία θα συνεργαστεί το 1935 στο θέατρο «Αθήναιον» στην οδό Πατησίων και μεθύστερα στο θέατρο «Λυρικόν» στην 3-η Σεπτεμβρίου. Αλλά δειλά – δειλά είχε αρχίσει από το πέρας της δεκαετίας του ΄30, να παίζει και στο βαριετέ, υποδυόμενος τον χαρακτηριστικό ρόλο του Αρμένη Αγκόπ, ρόλο που ωστόσο όμως τον εισήγε ο Φίλιος Φιλιππίδης. Συμμετέχει στο βαριετέ «Όασις» του Ζαππείου με καλλιτεχνικό υπεύθυνο τον επιθεωρησιογράφο Γιώργο Θίσβιο. Παίζοντας και στο γνωστό της εποχής νούμερο «Περιφερόμενο Κουρείον», με τους Γιάννη Διανέλλο και Κίττυ Άλμα. Ο Γιάννης Σπαρίδης, ήταν πολιτικοποιημένος και στα χρόνια της κατοχής, συμμετείχε ενεργά στο ΕΑΜ. Την περίοδο 1948-49 έπαιζε στον μουσικό θίασο των Γιώργου Οικονομίδη – Φίλωνα Αρία στο θέατρο «Ριάλτο» στην Κυψέλη.
Για την πολυσχιδή καλλιτεχνική και κοινωνική του δράση, τιμήθηκε από την πολιτεία, με τον Πολεμικό Σταυρό. Υπήρξε ένας άνθρωπος με πολύ χιούμορ, το οποίο ήταν διάστικτο εξάλλου και στις ταινίες του. Λέγεται και το εξής ανέκδοτο για τη συμμετοχή του σε μια παράσταση στην «Αίγλη» του Ζαππείου, με τον επιχειρηματία του κέντρου Αντώνη Ζερβό, την περίοδο που βαίναμε στην απελευθέρωση. Οι Ρώσοι λοιπόν είχαν κατατροπώσει τους Γερμανούς και η κατάρρευσή τους, ήταν θέμα χρόνου. Ο Σπαρίδης διαπραγματεύονταν την συμμετοχή του στην παράσταση, με ένα ποσό το οποίο κατά την εκτίμηση του Ζερβού, ήταν σχετικά μεγάλο. Και παρόλες τις πιέσεις του επιχειρηματία, ήταν ακλόνητος. Τελικά ο Ζερβός τον κάλεσε να συζητήσουν με το εξής πονηρό επιχείρημα. «Βρέ Γιάννη μου, εσύ αριστερός άνθρωπος, πως θα το αντέξεις να κόψω από τις κομπάρσες και τις μπαλαρίνες το μισθό τους, για να τα δώσω σε εσένα; Δεν σκέφτεσαι τις οικογένειες και τα παιδιά τους !» Και ο Σπαρίδης τότε δεν άντεξε και αντέδρασε ως εξής. Πήγε στο καφενείο των ηθοποιών και τους είπε το εξής αμίμητο. Παιδιά φεύγω για το εξωτερικό. Πως και αυτό βρέ Γιάννη μας του είπαν οι φίλοι του. Κοιτάξτε τους είπε. Έρχονται σε λίγο οι Ρώσοι εδώ και θα βγεί κομμουνιστής ο Ζερβός και εγώ δωσίλογος»!!! Ο Γιάννης Σπαρίδης ήταν παράλληλα με την ιδιότητα του ηθοποιού και επιτυχημένος λαϊκός κωμωδιογράφος, όπου και σε αυτό το πεδίο, άφησε το αποτύπωμά του. Λίγο πριν εκδημήσει από τη ζωή έπαιξε στην κωμωδία με τον Θανάση Βέγγο το 1970 «Δυο τρελοί και ο ατσίδας». Απεβίωσε στις 30 Οκτωβρίου του 1973, σε κλίμα πάνδημου πένθους. Αφού όλος ο καλλιτεχνικός κόσμος και οι φίλοι του κινηματογράφου, είχαν αγαπήσει, τον εμπνευσμένο ηθοποιό Κωνσταντινουπολίτη !
Φιλμογραφία :
Δύο (2) τρελοί κι ο ατσίδας (1970)
Βοήθεια ο Βέγγος! Φανερός πράκτωρ 000 (1967)
Πάρε κόσμε (1967)
Τρελός, παλαβός και Βέγγος (1967)
Επιχείρησης όρμα χοντρέ (1966)
Τον παλιό εκείνο τον καιρό (1964)
Άσσοι της τράκας (1962)
Δουλείες του ποδαριού (1962)
Το πιθάρι (1962)
Χίλιες παρά μια νύχτες (1960)
Ανθισμένη αμυγδαλιά (1959)
Έρωτας... με δόσεις (1959)
Ζάλογγο, το κάστρο της λευτεριάς (1959)
Η Λίζα το 'σκασε (1959)
Λύγκος ο λεβέντης (1959)
Ο μαγκούφης (1959)
Οι δοσατζήδες (1959)
Αδέκαροι ερωτευμένοι (1958)
Το νησί της σιωπής (1958)
Ο γυναικάς (1957)
Τα μαναβάκια (1957)
Ο άχρηστος της κοινωνίας (1956)
Οι τρακαδόροι της Αθηνάς (1956)
Τσιγγάνικο αίμα (1956)
Μια νύχτα στον παράδεισο (1951)
Παπούτσι από τον τόπο σου (1946)
Μαρία Πενταγιώτισσα (1926)
Το παρόν κείμενό μας, έχει δημοσιευθεί σε εφημερίδες.
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων
www.panosavramopoulos.blogspot.gr