Παίζοντας κορνέτα, στην Φιλαρμονική Γαστούνης !
Γεννήθηκα μέσα στην αγορά της Γαστούνης, εκεί το πατρικό σπίτι και μαγαζί μας και ανατράφηκα εκ των πραγμάτων, με τους ήχους και τα χρώματα της Φιλαρμονικής του Δήμου. Και καθώς περνούσαν οι μουσικοί από μπροστά μου, με τις χρυσοποίκιλτες στολές και τα λοφία τους, στις παρελάσεις, τις λιτανείες και στις γιορτές πολιτισμού, ασκούσαν πάνω μου, μια άφατη γοητεία ! Πολλοί από τους μουσικούς τότε σαν ήμουν παιδί, με τις σπουδαίες μουσικές τους επιδόσεις, ήταν για την παιδική ψυχή μου, κάτι σαν μύθος. Στο εμφώνιο ο Θοδωρής Κότσιφας, ο περίφημος με το παρατσούκλι του «μπόγρης» - γιγάντιος μουσικός που την άφησε την τέχνη, καθώς ήρθε στην Αθήνα και διορίστηκε στο υπουργείο οικονομικών, στην κορνέτα ο Γεωργιάδης, με το παρατσούκλι «μαξαρτζής», στο σαξόφωνο ο σπουδαίος Λευτέρης Αβραμίδης – που κόμιζε στον πολιτισμό, τα έξοχα σπέρματα του μικρασιατικού ελληνισμού – και αργότερα ο ταλαντούχος Αλέκος Γιαννακόπουλος. Στο τύμπανο ο κραταιός Γιάννης Δ. Ανδρικάκης και ο ταλαντούχος πιτσιρικάς τότε Γρηγόρης Βυθούλκας – «μπούρμπουλας», που αργότερα πολυτάλαντο παιδί σαν ήταν, έγινε σπουδαίος κορνετίστας. Στα πιάτα ο Κυριάκος Αλεξόπουλος και ο Τρύφωνας Μπουρίτσας και στο μπάσο ο χαρισματικός μετέπειτα Δήμαρχος Γαστούνης Κώστας Λούρμπας, με τον αξιόλογο επίσης Νίκο Γιατρά. Και πολλοί άλλοι ενάρετοι μουσικοί, που θα μπορούσα σωρηδόν να παραθέσω.
Έτσι η μάνα μου, η γλυκιά μου Διαμάντο, με έβαλε επτά μόλις χρονών στην μπάντα – κρατώντας το λάβαρο της μουσικής στις εκδηλώσεις – και έγινα η μασκότ, όλων αυτών των μεγάλων μου παιδικών μουσικών μύθων ! Τα χρόνια όμως πέρασαν και έτσι μαθητής δημοτικού, εντάχθηκα κανονικά στο δυναμικό της «δεύτερης ομάδας» της μουσικής των μαθητών, αφού οι περισσότεροι από την κεντρική ομάδα, ήταν ήδη πολίτες. Για να ξεκινή-σει στην ψυχή μου, μέσα από τις γραμμές της θρυλικής μπάντας, μια ηθική πανδαισία. Με πολύπλευρες εκδηλώσεις που επηρέασαν βαθιά τον ψυχισμό μου, αλλά και το μουσικό μου αισθητήριο. Και τι όμορφο δεν κάναμε με την αγαπημένη μας μπάντα, που ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της μαθητικής ζωής μας, μέσα στο πλούσιο και πολύπλαγκτο πολιτισμικά πρόγραμμά της. Παίζαμε πάντα στις παρελάσεις της 28-ης Οκτωβρίου και 25-ης Μαρτίου εμβατήρια – τα έξοχα κομμάτια «Περνάει ο στρατός», «Ευζωνάκι», «Ο Ναύτης του Αιγαίου», «Από φλόγες η Κρήτη», «Μακεδονία» κ.α. Στις Απόκριες κάναμε εξορμήσεις στα Καρναβάλια που μας καλούσαν, όπως των Πατρών παλιά και στα νεότερα χρόνια των Λεχαινών, στα οποία και αποσπούσαμε πάντα βραβεία Πολλές φορές έτσι γυρίζαμε με το έπαθλο της καλύτερης φιλαρμονικής της εκδήλωσης. Ακολουθούσε η πένθιμη μέθεξη της Μεγάλης Παρασκευής, όπου και παίζαμε στην μνήμη της Παναχράντου Παναγίας μας, τα λυρικά κομμάτια «Μεγάλη Παρασκευή», «Ντολόρες», «Πένθιμο», «Ιδε ο άνθρωπος», «Σοπέν» και σπανιότερα τα αριστουργηματικά «Μαραμένα Φύλλα», που για εμένα ήταν το ωραιότερο κομμάτι της ζωής μου! Η ηθική του ένταση, μου προξενούσε ψυχική έξαρση και δάκρυα στα μάτια, καθώς το έπαιζα. Μιλούσε βαθιά στην ψυχή μου! Έπετο η Λιτανεία την Τρίτη του Πάσχα στην Καθολική, που ήταν το σημαντικό κοινωνικό γεγονός της εποχής, με το ακόλουθο παραδοσιακό έθιμο της καύσης του Ιούδα-«Αράπη» ! Για να συνεχίσουμε με τις καλοκαιρινές συναυλίες στις Πλατείες «Ηρώων» και «Ρολογιού» της Γαστούνης, όπου μαζεύονταν από όλα τα χωριά της περιοχής, για να παρακολουθήσουν την μπάντα του Δήμου ! Με τα ωραία της κομμάτια : «Η Μαργαρίτα, η Μαργαρώ», «Φλέρτ», «Ένα αμάξι με δυο άλογα», «Δυο καρδιές απόψε με αγκαλιάζουνε», «Μόσχα», «Καζαντζόκ», «Ρασπού-τιν», «Όταν σημάνουν οι καμπάνες», «Μέτοικος», «Στον χωρισμό μαντίλι θα δέσω»,«Il Silencio», «Τα γιασεμάκια», «Είμαστε δυο», «Τι άλλο πρέπει να σου πω» κ.α. τους χορούς «καλαματιανός», «Ψηλά στους πέρα κάμπους», «Κοτούλα λεμονιά», «Κερκυραϊκος», «Μενούσης», «χασαποσέρβικος», «νησιώτικος» κ.α. και τις κλασικές της μελωδίες. Και στις εξορμήσεις μας πηγαίναμε ακόμα, στην Ναυτική Εβδομάδα του Κατακώλου στον Πύργο, στα «Ανθεστήρια Ελίκεια Αιγίου», στο μακρινότερο και πανέμορφο Αίγιο, στην Λιτανεία της Παναγίας – όπου παίζαμε τα αριστουργηματικά κομμάτια «Υπαπαντή», «Σικελία», «Σάντα Μαρία», «Μοναστέρο» κ.α. - στην πανέμορφη επίσης Κυπαρισσία, στην Λιτανεία του Αγίου Χαραλάμπους στην γραφική Αγουλινίτσα και όπου αλλού δεχόμασταν πρόσκληση.
Αλλά ξεχωριστό χαρακτήρα όμως είχαν στην ζωή μας, με αμφίσημο θα έλεγα πρόσημο, οι κηδείες – στις οποίες παίζαμε τα υψηλού ηθικού κύρους λυρικά ομμάτια, «Ντολόρες», «Πένθιμο», «Ιδε ο άνθρωπος», «Σοπέν» και σπανιότερα όπως και στην Μεγάλη Παρασκευή, τα αριστουργηματικά «Μαραμένα Φύλλα» - όπου μας καλούσαν να παίξουμε. Εκεί μαζί με την μουσική μας παρουσία, ερχόμασταν αναπότρεπτα σε επαφή με τον ηθικό πόνο και την συντριβή. Και ακόμα περισσότερο όταν παριστάμεθα σε κηδείες νέων ανθρώπων, που οι αγαπημένοι τους γονείς ήθελαν, να τους ξεπροβοδίσουν με την μουσική. Ανεξάλειπτη έχει μείνει στην εφηβική μου μνήμη, μια παρουσία μας στην κηδεία ενός εμπνευσμένου νεαρού Γιατρού από τα Σαβάλια, που είχε ζητήσει ως τελευταία του επιθυμία, φεύγοντας από την επάρατη νόσο, να του παίξει η φιλαρμονική το αριστουργηματικό κομμάτι του βάρδου μας Μάνου Χατζηδάκη, «Όταν έρχονται τα σύννεφα», από τον σπουδαίο δίσκο του Μάνου «Το χαμόγελο της Τζοκόντα». Παίξαμε το κομμάτι, οι περισσότεροι κλαίγοντας … Στιγμές ψυχικού σπαραγμού, που μέσα από τις πένθιμες νότες μου – ξανάβλεπα τον τραγικό χαρακτήρα της ανθρώπινης ζωής !
Εντασσόμενος στην Φιλαρμονική από παιδική ηλικία, ευτύχησα να γνωρίσω τρείς από τους μαέστρους της που είχαν αναλάβει την διεύθυνση της μπάντας και έτσι να είμαι σε επαφή με πολλές γενιές που είχαν συμμετάσχει στην Φιλαρμονική. Ο μαέστρος που με έμαθε μουσική όμως και ανδρώθηκα στην μπάντα, ήταν ο δαιμόνιος Αντώνης Ροζής, από τον Πύργο. Συναιρούσε την πρακτική αποτελεσματικότητα όντας γνώστης από παιδί και με πατέρα μουσικό – έπαιζε εμφώνιο ο πατέρας του - του γίγνεσθαι της φιλαρμονικής - ήτοι διοίκηση, οικονομικά, management – με την καλή θεωρητική κατάρτιση, που του επέτρεπε να φέρνει σπουδαία αποτελέσματα, με πενιχρά οικονομικά μέσα και τεχνικές υποδομές. Για τούτο και είχε φορτώσει με επιτυχίες την μπάντα μας, κατά την πολύχρονη παρουσία του στην Γαστούνη. Όμως είχε και ένα μεγάλο ακόμα όπλο ο Αντώνης, που λίγοι γνώριζαν ! Αδελφή του ήταν η σπουδαία αρχιμουσικός σε ωδείο του Πύργου, Δώρα Ροζή, που του ενορχήστρωνε τα πιο «μοδάτα» κομμάτια της εποχής για μπάντα και εν συνεχεία τα παίζαμε και σε άλλα μέρη εμείς και γινόμαστε περιζήτητοι, αφού οι άλλες μουσικές που έπαιζαν παραδοσιακά κομμάτια μπάντας, δεν μπορούσαν να μας ανταγωνιστούν ! Όταν μάλιστα παίξαμε κάποτε στον Καρνάβαλο Πατρών, το έξοχο κομμάτι «Ρασπουτίν» των «Boney M», που μόλις είχε κυκλοφορήσει και έκανε θραύση παντού, έγινε στην κυριολεξία κόλαση ! Σείστηκε η Πάτρα ολάκερη και αποσπάσαμε τυφλά το πρώτο βραβείο, αφού ήμασταν άνευ συναγωνισμού ! Για να ακολουθούν και πολλές άλλες μέρες μουσικής μεγαλουργίας. Εξελίχτηκα και εγώ στην μπάντα και κάποτε έγινα και η μεγάλη φίρμα της, παίζοντας - ας μου επιτραπεί εδώ μια μεγαλαυχία – τα πιο δύσκολα κομμάτια που ήταν «έξω από τις γραμμές» - πολύ υψηλές νότες δηλαδή, όπως τα αγαπημένα μου «Μαραμένα φύλλα» κα αρκετές φορές έπαιρνα και την πρώτη δεξιά θέση του σχηματισμού – του άτυπα «αρχηγού» της μπάντας! Και έζησα μοναδικές στιγμές μέσα στα πανέμορφα αισθητικά της νάματα, που σμίλευσαν τη ευαισθησία και τον μετέπειτα χαρακτήρα μου.
Στην γενιά μου υπήρξαν εξαιρετικά παιδιά στην μπάντα, όπως και πιο πρίν από εμένα. Μνημονεύω τους : Ντίνο Κωνσταντάτο, Γιάννη Κωνσταντάτο (μετά στην Φιλαρμονική της Αεροπορίας) Κώστα Λούρμπα, Κυριάκο Αλεξόπουλο, Γιάννη Δ. Ανδρικάκη, (τύμπανο – γκρανκάσα), Παναγιώτη Δ. Ανδρικάκη (σαξόφωνο, μετά στην Φιλαρμονική της Αστυνομίας Πόλεων), Θεόδωρο Κότσιφα, Γιώργο Κότσιφα, Θανάση Κανελλόπουλο, Ανδρέα Λούρμπα, Δημήτρη Λούρμπα (το παλικάρι μας που χάθηκε στην Κυπριακή τραγωδία του ΄74), Τρύφωνα και Ανδρέα Μπουρίτσα, Ανδρέα Κουνανή, Λευτέρη Αβραμίδη, Νίκο Γεωργιάδη (κορνέτα), Νίκο Γεωργιάδη (σαξόφωνο), Ρήτη, Αλέκο Γιαννακόπουλο, Μάκη Ιωαννίδη, Νίκο Γιατρά, Κώστα Κασκούρα, Νίκο Μαστή, Ερρίκο Περιβολάρη (αλτικόρνο), Δημήτρη Διαμαντόπουλο («Πεπίτο»), Σπύρο Ρηγάτο, Νίκο Ιωάννου, Γιάννη Πεπελάση, Γρηγόρη Βυθούλκα, Αντώνη Αντωνιάδη, Χρυσόστομο Αντωνιάδη (σαξόφωνο), Γιώργο Θεοδωρακόπουλο («Βιτσέντζος», κορνέτα), Χρήστο Ν. Σφήκα, Γιάννη Κεχάογλου (ενφώνιο), Παύλο Πλιάκα, Νίκο Καραβίδα, Χρυσόστομο Αντωνιάδη («Φασούλας», ενφώνιο), Γιάννη Θωμόπουλο, Γιάννη Αντωνάτο, Τάσο Κείσογλου, Ερρίκο Περιβολάρη (τύμπανο), Χρήστο Γ. Σφήκα, Νίκο Κατσιδήμα (ο σεβαστός μας Ιερέας του Πύργου), Δημήτρη Φελλά, Θανάση Σωτηρόπουλο – ο συμμαθητής μου, γιός του λατρευτού μας Πάπα - Ανδρέα- Αντώνη Κακολύρη, Λάμπη Κάρδαρη, Νίκο Σάμιο, Κώστα Χάρδα, Θοδωρή Χρέπα, Ανδρέα Ιωαννίδη, Λάμπη Καρκούλια, Κώστα Παγουρτζή, Φώτη Σφήκα, Φώτη Βλαχούλη, Γιάννη Γ. Ανδρικάκη (σαξόφωνο), Νίκο Στεφανίδη, Θεόδωρο Λούρμπα, Βασίλη Πετρόπουλο, Φώτη Χριστόπουλο, Λεωνίδα Κουγιουμτσιάδη, Ιάκωβο Λ. Αβραμίδη, Βασίλη και Σωτήρη Κατσαρίδη, Άκη Δάμη, Βασίλη Κουνανή, Νίκο Γεωργιάδη (φλικόρνο), Δημήτρη Θωμόπουλο, Άκη Καστρινό και πολλοί άλλοι βεβαίως, που μου διαφεύγουν εδώ – ζητώντας τους συγνώμη- και θα παραθέσω σε άλλο μου σημείωμα, για την ιστορική μπάντα της Γαστούνης μας. Σε μερικούς μάλιστα παρέθεσα και το παρατσούκλι τους, με το οποίο υπήρχαν στη αγαπημένη μας «μουσική κοινωνία». Αν έλεγες δηλαδή Χρυσόστομος Αντωνιάδης, θεωρούσαν όλοι τον εξαιρετικό σαξοφωνίστα, που έγινε αργότερα και σπουδαίος αρχιμουσικός, αλλά αν έλεγες ο «Φασούλας», καταλάβαιναν τον ευτραφή Χρυσόστομο Αντωνιάδη, με το ενφώνιο, που με τα ισχυρά του πνευμόνια, το βούιζε στην κυριολεξία ! Σημειώνοντας ακόμα, ότι φεύγοντας για σπουδές από την Γαστούνη στην Αθήνα – στο Ε.Μ. Πολυτεχνείο - είχε έλθει πλέον στην πόλη μας, ένας νέος σπουδαίος μαέστρος και αριστοτέχνης κορνετίστας από την Πάτρα, ο Σταύρος Σακοράφας. Έκανε και ο Σταύρος σπουδαία δουλειά στις υποδομές και ανέδειξε στην Γαστούνη, μια νέα γενιά εξαίρετων παιδιών στην μουσική και τον ευχαριστούμε από αυτό το βήμα, για όσα πολλά και ωραία πρόσφερε. Στην φιλαρμονική έζησα στιγμές αισθητικής και κοινωνικής μεγαλουργίας και την αγάπησα με όλη την θέρμη της καρδιάς μου. Άλλα έψαυσα κάποτε στις κηδείες βαθιά και τον ανθρώπινο πόνο, διότι έτσι είναι τα «ανθρώπινα». Ήταν και είναι η μπάντα μας στην Γαστούνη, αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και της καρδιάς μου !
Συγγραφέας
www.panosavramopoulos.blogspot.gr
Αθήνα, 7-2-2020