Γιώργος Βελέντζας
Ο αλησμόνητος ηθοποιός μας, με την αισθαντική φωνή !
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Με σπουδαίο δραματικό κύτταρο, αισθαντική και ευγενική φωνή, με την οποία επένδυσε στο ραδιόφωνο πολλές εκπομπές, μηνύματα και ραδιοφωνικές θεατρικές παραστάσεις, αλλά και με όπλο την ακαταπόνητη εργατικότητά του, που τον κατέστησε τον δεύτερο σε σειρά ρέκορντμαν σε συμμετοχές του χρυσού ασπρόμαυρου κινηματογράφου, πορεύτηκε στα μονοπάτια της τέχνης, ο αγαπημένος μας ηθοποιός Γιώργος Βελέντζας. Υποδύθηκε με αριστουργηματικό τρόπο και υποκριτική δεινότητα, τον ρόλο του αυστηρού αστυνομικού, του αξιωματικού – στρατιωτικού, πατριώτη, σε επικές ιστορικές μας ταινίες, αλλά ενίοτε και του ασυμβίβαστου νησιώτη εργάτη, που αντίπερα στους ριπτασμούς της μοίρας και τους κοινωνικά ισχυρούς του κοινωνικού του περιβάλλοντος, οι οποίοι προσπαθούν να συνθλί-ψουν τους αδυνάτους, αυτός πρότασσε σθεναρά αντίσταση και υποδειγματική ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Σε όλο αυτό το ευρύ δραματικό φάσμα στο παλκοσένικο και στον κινηματο-γράφο, ο Γιώργος Βελέντζας κινήθηκε με υποδειγματική άνεση και μας έδωσε δραματικές κυρίως ερμηνείες, που συνιστούν ηθικό κεφάλαιο στην υποκριτική μας τέχνη. Για τούτο αγαπήθηκε σφόδρα και κατέκτησε την καρδιά μας, όσο λίγοι δευτεραγωνιστές που στην ουσία όμως, με την έξοχη ερμηνεία τους αναδεικνύονταν σε πρωταγωνιστές. Για την υψηλή του ακόμα υποκριτική τέχνη ο Γιώργος Βελέντζας, βραβεύθηκε με το Βραβείο Β΄ ανδρικού ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και για την ταινία του Πατρίς Βιβανκό, «Ζωή χαρισάμενη», ενώ εγκωμιαστικές κριτικές απέσπασε και για το έργο «Τα χρυσά μήλα των εσπερίδων».
Ο Γιώργος Βελέντζας είδε το φως της ζωής στις 4 Δεκεμβρίου 1927, στην Αθήνα, σε μια δύσκολη εποχή, διάστικτη από ιστορικό δυναμισμό και δραματικό χαρακτήρα, όπου η Ελλάδα προσπαθούσε να επουλώσει τις χαίνουσες πληγές της Μικρασιατικής τραγωδίας. Μετά τις εγκύκλιες γυμνασιακές του σπουδές, παρακολούθησε μαθήματα δραματικής τέχνης, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Και ευθύς ρίχτηκε στην αρένα της υποκριτικής. Πρόβα τζενεράλε στην μεγάλη οθόνη θα κάνει το 1948, με την σπουδαία ταινία «Οχυρό 27», του Μαυρίκιου Νόβακ, με θέμα την αντίσταση των ελλήνων μαχητών το 1940 στο οχυρό Ρούπελ, κατά την φάση της γερμανικής επίθεσης. Ενώ για πρώτη φορά θα ανέβει στο παλκοσένικο, με την παράσταση «Η απαγωγή της Σμαράγδως» με το θεατρικό σχήμα του Β. Αργυρόπουλου. Στην μακρά θεατρική του πορεία, συνεργάστηκε με πολλούς κεντρικούς θιάσους της εποχής και άφησε ωραία αποτυπώματα στο φάσμα του θεάτρου. Χαρακτηριστικές από αυτές τις συνεργασίες, ήταν με τα θεατρικά σχήματα Αυλωνίτη – Βασιλειάδου – Ρίζου, Βουτσά, Χατζηχρήστου, Βέγγου κ.α. Από τις πιο εμβληματικές ερμη-νείες του σπουδαίου ηθοποιού μας ήταν στην ταινία «Από που πάνε για τη χαβούζα» με τον μεγάλο Θανάση Βέγγο, όπου και υποδύετο τον αδελφό της έξοχης ηθοποιού μας Άννας Ματζουράνη (έπαιζε στο «Μάθε παιδί μου γράμματα» την σύζυγο του συντηρητικού γυμνασιάρχη Βασίλη Διαμαντόπουλου). Εξίσου ακόμα γόνιμο υπήρξε το πέρασμα του Γιώργου Βελέντζα και από την μικρή οθόνη, συμμετέχοντας μεταξύ άλλων και στο επιτυχη-μένο σήριαλ του ΑΝΤ1 «Κωνσταντίνου και Ελένης», παίζοντας τον πατέρα της Ματίνας Μανταρινάκη, στο επεισόδιο «Οι Γερμανοί
ξανάρχονται», όπου δήθεν πιστεύοντας, ότι ζούσε γερμανική κατοχή, έλεγε ασυναρτησίες με εμπνευσμένες ατάκες, που χάρισαν άφθονες μερίδες γέλιου στους θεατές. Οι νεότερες γενιές ήλθαν σε επαφή με την υποκριτική τέχνη του Γιώργου Βελέντζα, μέσα από τις σειρές «Η νταντά», «Γάμος με τα όλα του», «Επτά θανάσιμες πεθερές», αλλά και «10-η εντολή». Παράλληλα με την υποκριτική του παρουσία ο αγαπημένος μας ηθοποιός, ασχολήθηκε εκτενώς με το ντουμπλάρισμα της φωνής σε πάρα πολλές ελληνικές ταινίες την περίοδο 1950-1970, όπως και σε μεταγλωττί-σεις για την μικρή οθόνη, «Μικρό σπίτι στο λιβάδι» κ.α. Αλλά μείζονος σημασίας ήταν και η φωνητική του παρουσία στο ραδιόφωνο, αφού με την έξοχη και αισθαντική φωνή του, μετέδιδε ρίγη συγκίνησης στους ακροατές. Έφερε και αυτή την δωρεά, μιας σπάνιας φωνής ο Γιώργος Βελέντζας, στα ωραία στοιχεία της υποκριτικής του ταυτότητας. Αποτιμώντας τώρα την γιγάντια παρουσία του στην μεγάλη μας οθόνη και μόνο η συμμετοχή του σε 209 ταινίες, με τον επίσης Περικλή Χρηστοφορίδη, να καταλαμβάνει την πρώτη θέση, τα λέει όλα ! Άπαυτος υπήρξε ο υποκριτικός ίσκιος του Γιώργου Βελέντζα, αφού δούλευε στην μεγάλη οθόνη αγόγγυστα. Έως και το πέρας της δεκαετίας του ΄50 συμμετείχε στις ταινίες «Τα αρραβωνιάσματα», «Η καφετζού», αλλά και «Μαρία Πενταγιώτισσα». Και εν συνεχεία επακολούθησε ένας καταιγισμός συμμετοχών, που επάξια του χάρισε την θέση του δεύτερου ρέκορντμαν. Ενδεικτικό της εργώδους παρουσίας του, είναι το γεγονός, ότι το 1963, έπαιξε σε 18 ταινίες, με χαρακτηριστικότερη την «Χτυποκάρδια στο θρανίο». Για τούτο και ο Γιώργος Βελέντζας έχτισε μια βαθιά ηθική σχέση με το κινηματογραφόφιλο κοινό μας ιδίως, μέσα απο μεγάλη πλειάδα ρόλων που υποδύθηκε και αγαπήθηκε από τους σινεφίλ του ασπρόμαυρου, όσο λίγοι ηθοποιοί μας.
Ο λατρεμένος μας ηθοποιός συνεδέετο με αδελφική φιλία με τον πρύτανη της κωμωδίας μας Θανάση Βέγγο, αλλά και με τον αξεπέραστο «μπακαλόγατο» Κώστα Χατζηχρήστο. Με τον Βέγγο μάλιστα είχαν περιοδεύσει στον ομογενειακό ελληνισμό της Αυστραλίας 6 φορές, που δείχνει εν άλλοις και τον υψηλό βαθμό αγάπης και αποδοχής τους, από τους ξενιτεμέ-νους Έλληνες. Δημιούργησε μια ωραία οικογένεια, παντρευόμενος το 1965, την μακιγέζ Αρτάνα Παπαπέτρου και απέκτησαν ένα γιό τον Θανάση. Το κλείσιμο της αυλαίας για την μακρά και εύκαρπη καλλιτεχνική σταδιοδρομία του Γιώργου Βελέντζα σήμανε το 2010, με την τελευταία του συμμετοχή στην μεγάλη οθόνη, στην ταινία «Πικρό χιόνι», ενώ το 2011, για τελευταία φορά ανέβηκε στο σανίδι, με την σπουδαία παράσταση «Βασιλικός» του έξοχου Σπύρου Ευαγγελάτου. Στις 20 Ιουλίου του 2015, σε ηλικία 87 ετών, μετά από μια πολυεδρική παρουσία στον κινηματογράφο και το θέατρο, ο Γιώργος Βελέντζας έφυγε από την ζωή, έχοντας κερδίσει για πάντα μια θέση στην καρδιά μας, για το σπουδαίο του υποκριτικό τάλαντο, αλλά και το ευγενές κοινωνικό του ήθος !
Φιλμογραφία :
1948 «Οχυρό 26», 1950 «Τα αρραβωνιάσματα», 1956 «Η καφετζού», 1957 «Μαρία Πενταγιώτισσα», 1958 «Μόνο για μια νύχτα», «Μια Ιταλίδα στην Ελλάδα», 1959 «Μπουμπουλίνα», «Ένας βλάκας και μισός», «Ο Γιάννος και η Παγώνα», «Ταπεινός και καταφρονεμένος», 1960 «Μυρτιά», «Το αγρίμι», «Κασσιανή», «Το χαμινι», «Τυφλός άγγελος», «Το νησί της αγάπης», «Λύτρωσέ με, αγάπη μου», «Στρατιώτες δίχως στολή», «Το γεφύρι του πεπρωμένου», «Στην Κύπρο άρχισε η αγάπη μας», «Η Χιονάτη και τα 7 γεροντοπαλίκαρα», «1961 Χαμένα όνειρα», «Έξω οι κλέφτες», «Ευτυχώς τρελάθηκα», «Το νησί των πειρασμών», «Αλίμονο στους νέους», 1962 «Ο ταξιτζής», «Η μεγάλη θυσία», «Κορόϊδο γαμπρέ», «Εταιρεία θαυμάτων», «Το κορίτσι του λόχου», «Πρέπει να ζήσεις τίμια», «Υπέροχη οπτασία», «Οι άσσοι της τράκας», «Δουλειές του ποδαριού», 1963 «Αμόκ», «Της κακομοίρας», «Για λίγη στοργή», «Οι καθώς πρέπει», «Οι σκανδαλιάρηδες», «Ο κύριος πτέραρχος», «Έτσι ήταν η ζωή μου», «Αγάπησα και πόνεσα», «Πληγωμένες καρδιές», «Καρδιές στην καταιγίδα», «Ανάμεσα σε δυο αγάπες», «Μάνα γιατί με γέννησες», «Ευτυχώς χωρίς δουλειά», «Χτυποκάρδια στο θρανίο», «Ο ταυρομάχος προχωρεί», «Ο ανιψιός μου ο Μανώλης», «Το μεροκάματο του πόνου», «Ο δρόμος με τα κόκκινα φώτα», 1964 «Απαγωγή», «Αδικημένη», «Η σωφερίνα», «Κάτι να καίει», «Οι κληρονόμοι», «Τα δάκρυά μου είναι», «Πόνεσα πολύ για σένα», «Ένα παιδί χωρίς όνομα», «Ένας ζόρικος δεκανέας», «Στη θύελλα του πάθους», «Κάθε καημός και δάκρυ», «Ο παράς και ο φουκαράς», «Άλλος για το εκατομμύριο», «Κατατρεγμένοι της μοίρας», «Έξω φτώχεια και καλή καρδιά», «Τρία κορίτσια από την Αμέρικα», 1965 «Στοργή», «Τιμωρία», «Διχασμός», «Ο μετανάστης», «Ο επαναστάτης», «Η μοίρα ενός αθώου», «Ο ουρανοκατέ-βατος», «Το φυλαχτό της μάνας», «Μοντέρνα Σταχτοπούτα», «Περιφρόνα με γλυκειά μου», «Καρδιά μου πάψε να πονάς», «Πρέπει να ζήσεις αγάπη μου», «Όταν σημάνουν οι καμπάνες», «Το ρεμάλι της
Φωκίωνος Νέγρη», «Πράκτορες 005 εναντίον Χρυσοπόδαρου», 1966 «Ένοχοι», «Δοκιμασία», «Ο κατατρεγμένος», «Σκλάβοι της μοίρας», «Κούνια που σε κούναγε», «Μεγάλη μου αγάπη», «Ευτυχώς τρελάθηκα», «Ούτε μιλάει ούτε λαλάει», «Μην αδικήσεις ορφανή», «Τώρα που φεύγω από τη ζωή», «Έχω δικαίωμα να σ'αγαπώ», «Θέλω να ζήσω στον ήλιο», «Ο ζεστός μήνας Αύγουστος», «Η μοίρα μας χτύπησε σκληρά», «Ο Μελέτης στην άμεσο δράση», «Ο άνθρωπος που γύρισε από τον πόνο», 1967 «Αντίο για πάντα», «Δάκρυα οργής», «Δακρυσμένα μάτια», «Από λαχτάρα σε λαχτάρα», «Το χρήμα ήταν βρώμικο», «Τα ψίχουλα του κόσμου», «Ήθελε να γίνει βασιλιάς», «Μανωλάκης ο τέντι μπόι», «Η κόρη της Πενταγιώτισσας», «Τα δολλάρια της Ασπασίας», «Ζητώντας την τύχη στα ξένα», «Κάτι κουρασμένα παλικάρια», «Κάποτε κλαίνε και οι δυνατοί», 1968 «Ο τσαχπίνης», «Ο μαχαραγιάς», «Ποιος Θανάσης», «Όνειρο απατηλό», «Ο μπακαλόγατος», «Τα ξένα χέρια είναι», «Καταραμένη αγάπη», «Ξεριζωμένη γενιά», «Ο πεθερόπληκτος», «Η καρδιά ενός αλήτη», «Ορκίζομαι είμαι αθώα», «Ζήσε για την αγάπη μας», «Τα ψίχουλα του κόσμου», «Στα σύνορα της προδοσίας», «Τόσα όνειρα στους δρόμους», «Πήρε ο άνεμος τα όνειρά μου», «Ταπεινός και καταφρονεμένος», «Αργυρώ, η προδομένη τσελιγκοπούλα», 1969 «Ο πρόσφυγας», «Ποιος Θανάσης», «Αδούλωτη ράτσα», «Κουρέλι της ζωής», «Πληγωμένα νειάτα», «Η δίκη ενός αθώου», «Η μεγαλη Ανάσταση», «Η κραυγή μιας αθώας», «Η σφραγίδα του Θεού», «Καινούρια μέρα χάραξε», «Ένα ασύλληπτο κορόιδο», «Φτωχογειτονιά αγάπη μου», «Ένας άνδρας με συνείδηση», «Το φθινόπωρο μιας καρδιάς», «Η λεωφόρος της προδοσίας», «Φοβάται ο Γιάννης το θεριό», «Για την τιμή και τον έρωτα», «Μαριώ η κατατρεγμένη βοσκοπούλα», 1970 «Εσένα μόνο αγαπώ», «Το παιδί της μαμάς», «Ο μεγάλος ένοχος», «Που πας χωρίς αγάπη», «Ανήλικες αμαρτωλές», «Ένας χίπις με φιλότιμο», «Η τύχη μου τρελάθηκε», «Η Μεσόγειος φλέγεται», «Γύρω μας γκρεμίστηκαν όλα», «Ζητούνται γαμπροί με προίκα», «Τρελά κορίτσια απίθανα αγόρια», «Γιακουμής, μια ρωμέικη καρδιά», «Ένας Γερμανός στα Καλάβρυτα», «Τι κάνει ο άνθρωπος για να ζήσει», «Τα αδέρφια ορκίστηκαν εκδίκηση», «Αννιώ η τσελιγκοπούλα της κατάρας», «Ένα μπουζούκι αλλιώτικο από τα άλλα», 1971 «Αήττητος», « ηλιογέννητη», «Η χαραυγή της νίκης», «Λιτανεία των ηρώων», «Ο δρόμος των ηρώων», «Κραυγή της αλήθειας», «Διακοπές στην Κύπρο», «Καυτά, ψυχρά κι ανάποδα», «Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη», «Οι άνδρες ξέρουν να αγαπούν», «Ο καμαριέρης της μπουζουξούς», «Τι κάνει ο άνθρωπος για να ζήσει», «Ο κυρ Γιώργης και οι τρέλες τους», «Αυτοί που ξέχασαν τον όρκο τους», 1972 «Κλεμμένος έρωτας», «Τύψεις συνειδήσεως», «Έρωτας και προδοσία», «Η Μεσόγειος φλέγεται», «Στην Πόλη αγαπηθήκαμε», «Στον ίλιγγο της αμαρτίας», «Ο Πούσκας των Πετραλώνων», 1973 «Ο τσαρλατάνος», «Τα χρόνια της οργής», «Το πιο γρήγορο μπουζούκι», «Θανάσης, ο πιο γρήγορος τρελός», 1974 «Εσμέ, η τουρκοπούλα», «Ο πυρετός της ηδονής», 1978 «Ο ήλιος του θανάτου», «Από πού πάνε για τη χαβούζα», 1979 «Τα παιδιά της πιάτσας», 1982 «Παγίδα στην Ελλάδα», 1993 «Ζωή χαρισάμενη», 1997 «Τα χρυσά μήλα των εσπερίδων», 1998 «Το αίνιγμα», 2003 «Παίζει ο Θεός με το αλατοπίπερο», 2005 «Η καρδιά του κτήνους», 2006 «Ώρες κοινής ησυχίας», 2010 «Πικρό χιόνι».
Θέατρο :
1956 «Ο βροχοποιός», 1959 «Όταν γυρίζουν τα χελιδόνια», 1976 «Υπάρχει και φιλότιμο», «Η ηδονή της τιμιότητας», 1980 «Ο τοπικός παράγων», «Το κορίτσι από την Άνδρο», 1982 «Ο Γύπαρως», «Στέλλα Βιολάντη», 1983 «Παντρολογήματα», «Επαρχιακά ανέκδοτα», 1984 «Η βέρα», «Ειρήνη», «Το τάβλι», «Το πανηγύρι», 1985 «Ικέτισσες», 1986 «Κρίμα που είναι πόρνη», 1987 «Ο μπαμπάς ο πόλεμος», «Το παιχνίδι της τρέλας», «Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα», 1988 «Ένα χαμένο γράμμα», 1989 «Το λεωφορείο», 1991 «Η κόρη του παντοπώλου», «Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα», 1992 «Αμφιτρύων», 2001 «Κεκλεισμένων των θυρών», «Ένας ήρωας με παντούφλες».
Το παρόν κείμενό μας, έχει δημοσιευθεί σε εφημερίδες και περιοδικά.
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων
www.panosavramopoulos.blogspot.gr