Η ξακουστή Μονή των Καπουτσίνων ! (Πλάκα)

Η ξακουστή Μονή των Καπουτσίνων ! (Πλάκα)

Η Μονή των Καπουτσίνων ιδρύθηκε απο τους γάλλους μοναχούς το 1658. Έφεραν καφέ ολόσωμο ράσο, γενιάδα καθώς και κουκούλα – cappucio απο την οποία και το αντίστοιχο όνομά τους «Καπουτσίνοι». Στα 1669 οι Καπουτσίνοι αγόρασαν ένα οίκημα στον αύλειο χώρο του οποίου υπήρχε το Μνημείο του Λυσικράτους και το μετέτρεψαν σε Μονή. Καίτοι άλλα μοναστικά τάγματα αντιμετώπισαν την κοινωνική δυσκαμψία και καχυποψία της τότε αθηναϊκής κοινωνίας, με παραπόμενα αρκετά προβλήματα όπως συνέβη με τους βενεδικτίνους του Δαφνιού και τους Ιησουίτες της οδού Μητροπόλεως, οι Καπουτσίνοι αντιμετωπίστηκαν πολύ φιλικά απο τους Αθηναίους. Και ξεχωριστά αγαπητός απο αυτούς τους μοναχούς, υπήρξε ο ηγούμενος Σίμων που είχε και ιδιαίτερες ιατρικές γνώσεις, περιθάλποντας τον

κόσμο όποτε παρίστατο ανάγκη. Κύριες ασχολίες των μοναχών ήταν οι αρχαιολογικές και τοπογραφικές μελέτες. Αυτοί άλλωστε εκπόνησαν τον πρώτο χάρτη της Αρχαίας Αθήνας. Ενώ σημαντική υπήρξε και η παιδευτική τους δραστηριότητα, αφού η Μονή τους αποτέλεσε το πρώτο σχολείο Καθολικών στην Αθήνα. Τους αποκαλούσαν χαϊδευτικά «φραγκοπατέρες» και απολάμβαναν υψηλής κοινωνικής αποδοχής. Για τούτο εξάλλου στις εορτές της πόλης, η τοπική ηγεσία τους επεσκέπτετο αποδίδοντας τιμή. Παράλληλα στην Μονή των Καπουτσίνων λειτουργούσε και ξενώνας, στον οποίον κατέλυαν πολλοί απο τους περιηγητές της Αθήνας. Μεταξύ αυτών ο πρόξενος της Γαλλίας Φωβέλ (Fauvel) και ο ιταλός ζωγράφος Τζοβάνι Μπατίστα Λουζιέρι (Lousieri), συνεργός στην απεχθή σύληση του Παρθενώνα με τον λόρδο Έλγιν. Μάλιστα ως ραδιούργος σκέφτηκε να δωροδοκηθούν οι μοναχοί Καπουτσίνοι, για να συμφωνήσουν στην φυγάδευση του Μνημείου του Λυσικράτους στο Λονδίνο. Με τον θάνατό του ο Σίμων ετάφη το 1821 στον αύλειο χώρο της Μονής, που αποτέλεσε το κοιμητήριο των Καθολικών της Αθήνας. Απο τους μεγάλους επισκέπτες της μονής υπήρξαν ο Σατωβριάνδος το 1806, αλλά και ο λόρδος Μπάιρον το 1810 κατά το δεύτερο ταξίδι του στην Ελλάδα.

Κατά την παραμονή του μάλιστα στην Μονή των Καπουτσίνων, ο Μπάιρον έγραψε μερικά σημαντικά έργα μεταξύ αυτών την «Κατάρα της Αθήνας». Πρωτοπόρος υπήρξε ακόμα η Μονή και στην μαγειρική. Σ΄ αυτήν πραγματοποιήθηκε η πρώτη καλλιέργεια ντομάτας στην Αθήνα σε γλάστρες το 1818, απο τον τελευταίο ηγούμενο της Μονής Φραγκίσκο, ο οποίος έφερε τους σπόρους απο το εξωτερικό. Οι Αθηναίοι αρχικά καλλιέργησαν την ντομάτα σαν καλωπιστικό φυτό στην παρασκευή γλυκών για να φθάσουν μετά στην αξιοποίησή της στην μαγειρική. Όμως πρωτοπόρος υπήρξε στην Αθήνα ο ηγούμενος και στην χρησιμοποίηση Gadget της εποχής. Ειχε φέρει τότε απο το Παρίσι στην Αθήνα, την πρώτη κούκλα η οποία ανοιγόκλεινε τα μάτια της, αναλόγως της θέσης που την τοποθετούσες. Όμως το γεγονός αυτό που φαντάζει μάλλον αξιοπερίεργο για μοναχό, είχε και στοιχεία marketing, διότι οι Αθηναίες μητέρες έσπευδαν για να θαυμάσουν την κούκλα και έτσι επισκέπτοταν και την Μονή. Ομως τραγικό τέλος επεφύλασσε η μοίρα για την Μονή των Καπουτσίνων. Με την πολιορκία του Κιουταχή, η Μονή κάηκε ολοσχερώς. Οι Γάλλοι αρχαιολόγοι το 1845 καθάρισαν τα ερείπιά της που διασώζονταν μέχρι τότε και έτσι αποκάλυψαν τα στοιχεία για τον Μνημείο του Λυσικράτους που έλλειπαν. Η γειτονιά γύρω απο το Μνημείο του Λυσικράτους ονομάζονταν «καντύλι» απο την εκκλησία Παναγία του Καντύλη. Η οικογένεια Κανδύλη στην ιδιοκτησία της οποίας ανήκε η εκκλησία διέμενε εκεί. Η εκκλησία καστεστράφη στα χρόνια της επανάστασης και γκρεμίστηκε το 1848.

Το παρόν κείμενο είναι απόσπασμα από το Βιβλίο μας «ΑΘΗΝΑ, ζαφειρόπετρα….» που πραγματεύεται την κοινωνική, πολιτισμική και αυτοδιοικητική ταυτότητα της Αθήνας.

Πάνος Ν. Αβραμόπουλος

Συγγραφέας

www.panosavramopoulos.blogspot.gr

Αθήνα, 8-1-2020