Άγιος Γεώργιος – Λυκαβηττού (Βυζαντινά αριστουργήματα της Αθήνας)
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Με μακραίωνη ιστορική παρουσία, σπουδαίες μνήμες, αλλά και μια έξοχη πανοραμική θέα, το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου στο Λυκαβηττό, συνιστά ένα από τα ατίμητα ορθόδοξα πολιτισμικά μνημεία της πόλης. Και για τούτο χιλιάδες Αθηναίοι όλο τον χρόνο, καθώς και επισκέπτες, ανεβαίνουν σε ένα υψόμετρο 277 μέτρων για να απολαύσουν την εξαίσια θέα της Αθήνας, από το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Ο Άγιος Γεώργιος βρίσκεται σε χώρο που σύμφωνα με έρευνες προϋφίστατο ναός του 4-ου – 5-ου π.Χ. αιώνος, ενώ υπήρχε παράλληλα και βωμός του Διός στην κορυφή του λόφου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις η εκκλησία πιθανόν να ήτα αφιερωμένη στον προφήτη Ηλία, όπως συνέβαινε και με πλήθος άλλα εκκλησάκια στην κορυφή των λόφων. Το εκκλησάκι ονοματοδοτήθηκε Άγιος Γεώργιος στα μέσα του 19-ου αιώνα και αφού έλαβε χώρα εργασία συντήρησης. Κατά το στάδιο έργων στο εκκλησάκι, αποκαλύφθηκαν θολωτός τάφος, επιγραφή με την λέξη «κοιμητή-ριο», χριστιανικό κιονόκρανο, καθώς και αντιμίνσιο – ιερό ύφασμα που υποκαθιστά σε έκτακτες περιπτώσεις την Αγία Τράπεζα – ευλογημένο από τον Μητροπολίτη Αθηνών Βενέδικτο το διάστημα, 1781-85 και 1787-96.
Ο ναΐσκος του Αγίου Γεωργίου στον Λυκαβηττό ήταν ιστορικά αποτυπωμένος ήδη από τον 17-ο αιώνα. Εμφανίζεται σε σχέδιο της πόλης των Αθηνών, των μοναχών καπουτσίνων το 1670, αλλά και σε κείμενα ξένων περιηγητών, όπως του γάλλου γιατρού από την Λυών Jacob Spon το 1678, αλλά και του P. Coronelli το 1687. Στα χρόνια της εθνεγερσίας του ΄21, το εκκλησάκι αφέθηκε πλήρως και αναλήφθηκε πρωτοβουλία συντήρησής του 1834, από τον Γιαννούλη Κορομηλά, γιο του πρωταγωνιστή της ελληνικής επανάστασης Χατζηλάμ-πρου Κορομηλά, ή Κόσκορη, που χτυπήθηκε στην μάχη του Χαϊδαρίου το 1826 και τελικώς εξετελέσθη από τον Κιουταχή στην Αθήνα, καθώς επίσης και από τον ιερομόναχο Εμμανου-ήλ Λουλουδάκη, που έχει ταφεί πίσω από τα ιερό.
Σε ότι αφορά την αρχιτεκτονική του τεχνοτροπία, το εκκλησάκι αποτελεί καμαροσκέπαστη, τρίκλιτη, βασιλική. Διαθέτει ακόμα και δυο παρεκκλήσια του Αγίου Κωνσταντίνου και του Προφήτη Ηλία. Αλλά στο λυκαυγές του 20-ου αιώνα το εκκλησάκι συνεδέθη με ένα ιστορικό γεγονός. Το 1902 λοιπόν ο επιφανής επιχειρηματίας Νικόλαος Θών ανέγειρε μεγαλοπρεπές καμπαναριό, παραπλεύρως στο ναό, στο οποίο τοποθετήθηκε μια περίτεχνη και επιβλητική καμπάνα, την οποία είχε δωρήσει στο ναό, η βασίλισσα Όλγα. Στο εσωτερικό ο ναός είναι επενδυμένος με ορισμένες τοιχογραφίες πρόσφατες του 1987. Παράλληλα τον διακοσμούν και ορισμένες φορητές εικόνες, όπως ο Άγιος Γεώργιος αριστερά του τέμπλου (1885) και η Πλατυτέρα των Ουρανών δεξιά (1865), με στιγμιότυπα από τον βίο της Παναγίας. Να σημειώσουμε ότι το 1966 έλαβε χώρα διευρυμένο πρόγραμμα συντήρησης του ναού. Ο Άγιος Γεώργιος αποτελεί ένα περίσεπτο ορθόδοξο στολίδι στην πόλη, που με την μακραίωνη ιστορία του και την εξαίσια θέα του, έχει «κερδίσει» την αγάπη και την ευλάβεια των κατοίκων της πόλης. Το παρόν έχει δημοσιευθεί σε εφημερίδες των Αθηνών και σε περιοδικά πολιτισμικού χαρακτήρα.
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι M.Sc Δ/χος Μηχανικός Ε.Μ.Π. www.panosavramopoulos.blogspot.gr