Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος (Μέρος Τεσσαρακοστό Όγδοο)
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Η Ελλάδα του μεσοπολέμου και η συνθήκη της Λωζάνης
Την 16 Δεκεμβρίου του 1923 λαμβάνουν χώρα εθνικές εκλογές στις οποίες οι φιλοβασιλικοί σχηματισμοί απόσχουν. Και στις 19 Δεκεμβρίου του 1923 η εκλεγείσα κυβέρνηση απευθύνει αίτημα στον βασιλιά Γεώργιο τον Β΄ να εγκαταλείψει τη χώρα. Με την ισχύ της επαναστατικής επιτροπής θα ανέλθουν στην εξουσία αρκετές βραχύβιες κυβερνήσεις. Για μια και μόνο ημέρα την πρωθυπουργία θα αναλάβει ο αντιστράτηγος Αναστάσιος Χαραλάμπτης στις 16 Σεπτεμβρίου του 1922 και θα ακολουθήσει ο πολιτικός Σωτήριος Κροκιδάς για δυο μήνες. Μεγαλύτερης διάρκειας και κάπως σταθερή κυβέρνηση θα σχηματίσει ο στρατιωτικός Στυλιανός Γονατάς – για την ιστορία αναφέρουμε ότι την κόρη του την είχε παντρευτεί ο μετέπειτα εξέχων πολιτικός και με βαθιά δημοκρατική αγωγή καθηγητής Γ.Α. Μαγκάκης απο τον Νοέμβριο του 1922 έως τον Ιανουάριο του 1924. Εμβόλιμα ωστόσο όπως έχουμε αναφέρει στις 16 Δεκεμβρίου του 1923 διενεργήθησαν εκλογές. Η επαναστατική επιτροπή παρέδωσε την εξουσία στη Βουλή τον Ιανουάριο του 1924 και την πρωθυπουργία ανέλαβε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Δεν παρέμεινε στο θώκο παρά για εικοσιέξι μόλις ημέρες.
Τα ηνία της χώρας αναλαμβάνει το επιφανές βενιζελικό στέλεχος Γεώργιος Καφαντάρης με βραχύβια κυβερνητική θητεία του ενός μηνός και αυτός. Για να ακολουθήσει τον Μάρτιο του 1924 ο λαμπρός δημοκράτης και ηγετική μορφή της «Ομάδας των κοινωνιολόγων» απο την Τρίπολη Αλέξανδρος Παπαναστασίου. Βραχύβια υπήρξε η θητεία και του αδαμάντινου αυτού πολιτικού μας ανδρός που έφερε στην εποχή του τις λαμπρότερες σπουδές στο πεδίο της πολιτειολογίας και θεωρείται ο πατέρας της Δημοκρατίας στην σύγχρονη Ελλάδα. Ωστόσο επι των ημερών του Παπαναστασίου η Βουλή των Ελλήνων εξέδωσε το δεύτερο ψήφισμα με το οποίο κηρύχτηκε έκπτωτη η βασιλεία. Και τον Απρίλιο του 1924 έλαβε χώρα δημοψήφισμα το αποτέλεσμα του οποίου επέτασσε την ανάδειξη αιρετού αρχηγού του κράτους. Όμως παράλληλα με την κυβερνητική αστάθεια που ταλανίζει την πολιτική μας σκηνή έχει εγκύψει και ένα άλλο μείζον πρόβλημα στην ελληνική κοινωνία. Είναι η εγκατάσταση και μέριμνα για την διευθέτηση των βασικών βιοτικών προβλημάτων τους απο την πολιτεία των ενάμιση εκατομμυρίων προσφύγων, που ξεριζώθηκαν με την τραγωδία της Σμύρνης απο τις πατρογονικές τους εστίες. Εν πάσει περιπτώσει η κυβέρνηση Παπαναστασίου μένει στην εξουσία για τέσσερις μήνες μέχρι δηλαδή τον Ιούλιο του 1924. Ακολουθεί βραχύβια πρωθυπουργία για δυόμισι περίπου μήνες του Σάμιου πολιτικού υφηγητή της Αρχαιολογίας Θεμιστοκλή Σοφούλη, που πολλές φορές θα τον συναντήσουμε παρακάτω στην πολιτική μας σκηνή. Στην φωτογραφία ο Γεώργιος Καφαντάρης, ηγέτιδα μορφή του Βενιζελογενούς πεδίου, αποτελώντας την κεντρογενή συνιστώσα του Βενιζέλου, ανήλθε στην πρωθυπουργία τον Φεβρουάριο του 1924. Έντιμος και κοινωνικά ευαίσθητος, είχε καταθέσει προηγμένες θέσεις για την σταθεροποίηση της οικονομίας, αλλά εστιάζοντας συνάμα στην προάσπιση των κοινωνικώς αδυνάτων. Πέθανε πάμπτωχος !!! Συνεχίζεται …
www.panosavramopoulos.blogspot.gr