Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος (Μέρος Τριακοστό Πρώτο)
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Ωστόσο ποια ήταν η κεντρική αλλαγή μιας τέτοιας κατεύθυνσης των πολιτικών μας πραγμάτων; Προφανώς η επιλογή ή όχι της βασιλείας. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος όμως έκρινε πως ήταν άκαιρη μια τέτοια αλλαγή που τελικά περισσότερο θα έβλαπτε τον τόπο, παρά θα τον ωφελούσε. Απο την μια ήθελε την ενεργό συμμετοχή του βασιλιά Γεωργίου στην πλατιά μεταρυθμιστική προσπάθεια που οραματίζονταν, ο οποίος με την σύνεση την μετριοπάθεια και τον πλούτο των γνώσεών του πολλά θα είχε να προσφέρει και απο την άλλη γνώριζε ότι ο βασιλεύς απολάμβανε της αγάπης και της εμπιστοσύνης μιας σημαντικής μερίδας του ελληνικού λαού. Επομένως μια εσπευσμένη εκθρόνισή του, θα προξενούσε διχασμό στον ελληνικό λαό, παρά ωφέλεια. Στο αίτημα λοιπόν για Συντακτική Βουλή ο Βενιζέλος αντέτεινε «Αναθεωρητική». Ήταν τόσο βαθιά άλλωστε η πίστη του σ΄αυτή την εκδοχή των πραγμάτων που οι ιστορικοί της εποχής καταγράφουν το εξής γεγονός. Σε μια μεγάλη λαϊκή συγκέντρωση στις 5 Σεπτεμβρίου του 1910 στην Πλατεία Συντάγματος ο Ελευθέριος Βενιζέλος ανέπτυξε διάλογο απο του βήματος με το λαό. Το πλήθος με πάθος παραληρούσε «συντακτική συνέλευση», ο Βενιζέλος αντέτεινε «αναθεωρητική». Αλλά το σύνθημα για Συντακτική Συνέλευση επαναλαμβάνονταν νοερά και με ηθική δόνηση. Τότε ο Κρήτης πολιτικός με βροντερή και επιβλητικά φωνή έσχισε τον αέρα «αναθεωρητική». Το πλήθος ακαριαία σιώπησε σαν στις εντολές ενός μεγάλου που το είχε σαγηνεύσει. Εκείνη την ιστορική στιγμή είχε γεννηθεί ένας μεγάλος και λαοπρόβλητος ηγέτης. Που θα αποτύπωνε αδρά τα βήματά του στον ιστορικό ορίζοντα του ελληνικού λαού, αλλάζοντας δραματικά τη μοίρα και τις τύχες του. Στις εκλογές του Νοεμβρίου που ακολούθησαν το 1910 οι παλιοί πολιτικοί είχαν ελάχιστη παρουσία. Έβλεπαν την εκπληκτική άνοδο του Βενιζέλου και την δημοφιλία του που σαν νόσος κολούσε στην ψυχή του λαού και θεωρούσαν ότι δεν υφίστατο λόγος να ξαναγίνουν εκλογές.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος σ΄αυτή την εκλογική αναμέτρηση ηγήθηκε κόμματος. Απο τους τριακόσιους εξήντα δυο βουλευτές οι τριακόσιοι επτά ήταν νέοι. Και ουδείς εκ των παλαιών πολιτικών ηγετών συμμετείχε στην καινούρια Βουλή. Χαρακτηριστικό είναι ακόμα το γεγονός ότι απο τα μέλη της σχηματισθείσας κυβέρνησης κανένα δεν είχε εμπρειρία στην ανάληψη υπουργικού χαρτοφυλακίου. Ήταν ακόμα τέτοια η ζέση και η φλόγα για να σηκωθεί ο τόπος και να προχωρήσει μπροστά, ώστε με την εμπνευσμένη και ενορατική καθοδήγηση του Βενιζέλου και την πολιτική αρωγή του βασιλέως Γεωργίου, συντελέστηκαν ραγδαίες αλλαγές για την ανασυγκρότηση της χώρας, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στα μείζονα εξωτερικά θέματα. Όμως τον Ιανουάριο του 1911 άρχισε και η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, η οποία αποπερατώθηκε τον Ιούνιο του 1911. Στις 2 Ιουνίου 1911 το αναθεωρημένο Σύνταγμα δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της κυβερνήσεως. Παράλληλα ξεκίνησε και το ευρύ μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της πρώτης διακυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου που στην κυριολεξία άλλαξε ριζικά τη μορφή και τις δομές της χώρας. Έτσι ψηφίστηκαν αρχικά οι νόμοι που έθεταν τέρμα στις χαίνουσες πληγές της τότε ελληνικής κοινωνίας, όπως η ζωοκλοπή, η αισχροκέρδεια, η τοκογλυφία κ.α. συναφείς παθογένειες. Παράλληλα ξεκίνησε ένα ευρύ μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα για τον αυτοδιοικητικό χάρτη της χώρας. Μέχρι σήμερα είχαμε δεί ότι είχαν δημιουργηθεί τετρακόσιοι πενήντα Δήμοι και Κοινότητες επι Βαυαροκρατίας. Η αυτοδιοικητική αυτή λοιπόν δομή είχε διαβρωθεί και είχε μεταλλαχθεί σε ένα προβληματικό και αντιδημοκρατικό σύστημα εν είδει φέουδων, το οποίο ενέμοντο κάποιοι λίγοι εκλεχτοί της τοπικής αριστοκρατίας και που παράλληλα αντιστρατεύονταν την προσπάθεια της κεντρικής κυβέρνησης να λειτουργήσει και να προωθήσει δημοκρατικές και ευεργετικές για το λαό αλλαγές. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος κατήργησε αυτό το σαθρό σύστημα αυτοδιοίκησης και στη θέση του ιδρύθηκαν χιλιάδες νέοι δήμοι και κοινότητες. Μια ακόμα ζωτική αλλαγή ήταν ο εξορθολογισμός του φορολογικού συστήματος πρός μια κοινωνικά δικαιότερη κατεύθυνση, που στην κυριολεξία απομυζούσε το γλοίσχρο εισόδημα του πενόμενου λαού. Ελήφθη επίσης μέριμνα για την τους φτωχούς και αδύναμους ακτήμονες με την δωρεάν διανομή γαιών στη Θεσσαλία, ενώ ρηξικέλευθες αλλαγές έγιναν στο φάσμα της δικαιοσύνης, για να κατοχυρωθεί η ανεξαρτησία της και επομένως η δικαιότερη απονομή της. Τέλος επετεύχθη η πολυπόθητη και απο το λαό ανασυγκρότηση των ενόπλων δυνάμεων, που παρέπαιαν υπο το βάρος του στυγνού κομματισμού και της οικονομικής εγκατάλειψης της πολιτείας. Όλα τούτα τα λαμπρά επιτεύγματα οδήγησαν και πάλι την Ελλάδα στη λεωφόρο της προόδου και της ευημερίας και ξανάδωσαν στον τόπο πολιτική ηρεμία και σταθερότητα που τόσο του είχε λείψει. Στην φωτογραφία ο Ελευθέριος Βενιζέλος γύρω στα 1910, όπου και με την εμμονή του για τον αναθεωρητικό χαρακτήρα της Συνέλευσης, εδραιώθηκε στα μάτια του λαού, σαν ένας μεγάλος πολιτικός ηγέτης, που θα εξέτρεπε με την πολιτική του μεγαλουργία, τον ιστορικό μας ρούν. Συνεχίζεται …
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων
www.panosavramopoulos.blogspot.gr