ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ
Διαπρεπής τραπεζίτης, έντιμος πολιτικός
Γράφει ο Πάνος Αβραμόπουλος
Διαπρεπής τραπεζίτης, έντιμος πολιτικός
Γράφει ο Πάνος Αβραμόπουλος
Και
μόνο η σύνδεση του ονόματός του με το πρωθυπουργικό μέγαρο - ήταν
κάτοχος του ομώνυμου κτιρίου στην οδό Ηρώδου Αττικού και το είχε
πουλήσει στο ελληνικό Δημόσιο για την φιλοξενία ξένων υψηλών προσώπων -
πέραν της αναρριχήσεώς του στο ύπατο πρωθυπουργικό αξίωμα θα ήταν ικανή
για να καταστήσει γνωστό τον Δημήτριο Μάξιμο. Με χαρακτηριστικά
στοιχεία την μετριοπάθεια, την συμβολή στην διεθνή συνεννόηση, αλλά και
τις ζηλευτές του γνώσεις στον τραπεζιτικό χώρο, ο Δ. Μάξιμος ορκίστηκε
πρωθυπουργός στις 24 Ιανουαρίου 1947. Στην σχηματισθείσα κυβέρ-νηση του
εξωκοινοβουλευτικού πολιτικού ανδρός συμμετεί-χαν οι πρωταγωνιστές του
πολιτικού τότε στίβου : Κ. Τσαλδάρης, Σ. Βενιζέλος, Γ. Παπανδρέου και Π.
Κανελλόπουλος. Ο διακεκριμένος τραπεζίτης Δ. Μάξιμος - που θεωρήθηκε
από τους μύστες της τραπεζιτικής τέχνης- γεννήθηκε στην Αχαϊκή
πρωτεύουσα το 1873. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του ακολούθησε νομικές
επιστήμες, για να στραφεί έπειτα ολοκληρωτικά στην εκπόνηση τραπεζιτικών
μελετών. Προς τούτοις κατέφυγε στην Ιταλία στην οποία κυριολεκτικά
γονιμοποίησε την τραπεζιτική του σκέψη. Έκανε καριέρα στην εθνική
τράπεζα και έφτασε στα ανώτερα σκαλοπάτια της διοικήσεώς της. Ειδικότερα
εισήχθη στην ΕΤΕ το 1891 και μετά από δόκιμη θητεία έφτασε στο αξίωμα
του υποδιοικητή το 1914. Στην τριετία 1921-1923 έκλεισε τον κύκλο της;
διοικήσεώς της από την θέση του διοικητή. Την εμπνευσμένη του καριέρα
συνέδεσε με εποικοδομητικές πρωτοβουλίες για τη προώθηση των οικονομικών
σχέσεών της Ελλάδος με άλλα κράτη, ιδία των ΗΠΑ και της Ιταλίας. Το
1933 εξελέγη γερουσιαστής από την Βουλή και την Γερουσία και κατείχε το
αξίωμα αυτό μέχρι τον Απρίλιο του 1935 οπότε και καταργήθηκε ο θεσμός
του γερουσιαστή. Όσον αφορά την ανάληψη χαρτοφυλακίου του ανετέθει το
υπουργείο Εξωτερικών κατά το διάστημα 10-3-1933 έως 13-7-1935, στην
κυβέρνηση του Π. Τσαλδάρη. Από τον θώκο του ΥΠΕΞ ο Δημήτριος Μάξιμος
επελήφθη πολλών πρωτοβουλιών για την εδραίωση της ειρήνης στην
Βαλκανική. Βαθύτατα ειρηνόφιλος συνέδραμε τα μάλα τον αγώνα για την
εξάλειψη όλων των εστιών στα Βαλκάνια που εγκυμονούσαν την έκρηξη
πολέμου. Αλησμόνητη θα μείνει μια συνέντευξή του στον Αλέκο Λυδωρίκη
στην «Ακρόπολη» το 1933 από την οποία διαφαίνονταν η προσήλωση και τα
ανυπόκριτα αισθήματά του για την ειρήνη. Εκφράζοντας τα ειρηνόφιλα
αισθήματά του θα πεί τότε : «... Η διατήρησις της ειρήνης είς τα
Βαλκάνια είναι ζήτημα ζωής και θανάτου ...». Αλλά και με την υψηλή του
επιστημοσύνη στην Οικονομολογία μέσω της θέσης του ΥΠΕΞ κατέβαλε εργώδη
προσπάθεια για να διευθετηθούν κατά τον επωφελέστερο τρόπο για την
Ελλάδα τα εξωτερικά δάνεια. Θεωρούσε μείζονος σημασίας την νομισματική
ευστάθεια προκειμένου να επιτευχθεί το ισοζύγιο του προϋπολογισμού.
Απαύγασμα της παρουσίας του Δημητρίου Μαξίμου στο υπουργείο Εξωτερικών
θεωρήθηκε η υπογραφή της βαλκανικής συμφωνίας, τον Ιανουάριο του 1934 .
Ενώ στην δόκιμη υπουργική του θητεία θα πρέπει να καταγραφεί και η
υπογραφή συμφώνου φιλίας με την Τουρκία τον Σεπτέμβριο του 1933.
Ειδικότερα τον Ιανουάριο του 1934 με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Π.
Τσαλδάρη και την συμμετοχή των αρχηγών των κομμάτων Γ. Καφαντάρη, Α.
Μιχαλακόπουλου, Α. Παπαναστασίου, Π. Κονδύλη και Ιω. Μεταξά διενεργήθηκε
σύσκεψη με αντικείμενο την υπογραφή βαλκανικής συμφωνίας. Αξίζει εδώ
εμφατικά να σημειώσουμε την απουσία του μεγάλου Ελευθερίου Βενιζέλου που
εγγράφως εξέφρασε τις ενστάσεις του. Ακολούθως στις αρχές του επομένου
μηνός συνεσκέπτοντο στο Βελιγράδι οι υπουργοί Εξωτερικών Τιτουλέσκου
(Ρουμανίας), Ρουσδή (Τουρκίας), Γέφτιτς (Γιουγκοσλαβίας) και ο Δημήτριος
Μάξιμος για να μονογράψουν το Βαλκανικό σύμφωνο μετά από επίπονη
διερεύνησή του. Ενώ η οριστική και επίσημη υπογραφή του συμφώνου
ελάμβανε χώρα στην Αθήνα στις 9 του ιδίου μηνός. Μελανό σημείο που
επεσκίαζε την υπογραφή του συμφώνου ήταν η επιδεικτική απουσία της
Βουλγαρίας. Στοιχείο που έγειρε βάσιμες υποψίες στον διορατικό Ελευθέριο
Βενιζέλο για ενδεχόμενη συμμαχία της με την Ιταλία, που θα έσυρε την
Ελλάδα σε μια δυνατή Ιταλογιουγκοσλαβική σύρραξη. Λίγο μετά την υπογραφή
του βαλκανικού συμφώνου θα δρομολογηθεί ή έξοδος του Δημητρίου Μαξίμου
από τον πολιτικό βίο της χώρας, μέχρι και της πρωθυπουργοποιήσεώς του.Τον Σεπτέμβριο του 1934 ο Δ. Μάξιμος ευρίσκονταν στην Γενεύη και παραιτείτο η κυβέρνηση του Π. Τσαλδάρη, για να την διαδεχθεί το κυβερνητικό σχήμα του Γ. Κονδύλη. Η κυβέρνηση Κονδύλη στις 3 Νοεμβρίου 1935 προέβη στην διεξαγωγή δημοψηφίσματος με αντικείμενο την αλλαγή πολιτεύματος. Απόρροια του οποίου ήταν η επάνοδος του βασιλέως Γεωργίου Β΄. Ο Δημήτριος Μάξιμος ετάσσετο υπέρ της επανόδου του βασιλέως, ωστόσο θα επέλεγε την αποχή του από τα πολιτικά δρώμενα της χώρας. Αποχή που τον συνόδευσε τόσο στην τετραυγουστιανή δικτατορία, όσο και από την Γερμανοϊταλική κατοχή. Το 1947 όμως και ύστερα από επίμονη προσπάθεια του βασιλέως Παύλου επείσθη να επαναδραστηριοποιηθεί στο πολιτικό πεδίο με την ανάληψη της πρωθυπουργίας. Στην συσταθείσα κυβέρνηση του Δ. Μαξίμου το 1947 συμμετείχαν τα επτά από τα οκτώ κοινοβουλευτικώς εκπροσωπούμενα κόμματα, αρχηγοί των οποίων ήταν οι Στ. Γονατάς, Σοφ Βενιζέλος, Κ. Τσαλδάρης, Παν. Κανελλόπουλος, Απ. Αλεξανδρής, Ναπ. Ζέρβας και Γεώργιος Παπανδρέου. Εκτός του κυβερνητικού σχήματος είχαν μείνει ο πολιτικός σχηματισμός του Θεμ. Σοφούλη και το «Νέον Κόμμα» του Σπ. Μαρκεζίνη. Επέπρωτο όμως να είναι βραχύβιος η πρωθυπουργική παρουσία του Δημητρίου Μαξίμου. Τον Αύγουστο του 1947 οι συμμετέχοντες πολιτικοί αρχηγοί στην κυβέρνηση Σοφ. Βενιζέλος. Παν. Κανελλόπουλος και Γ. Παπανδρέου απέστελαν στον πρωθυπουργό επιστολή μέσω της οποίας ζητούσαν ανασύνθεση της κυβερνήσεως, ενώ ταυτόχρονα υπέβαλαν την παραίτησή τους. Παραίτηση όμως που επέσυρε και αυτήν του Δημητρίου Μαξίμου, η οποία γίνονταν αποδεκτή από τον βασιλέα Παύλο. Επακολούθησαν το μόλις λίγων ημερών κυβερνητικό σχήμα του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη και το διάδοχο του Θεμ. Σοφούλη. Οι εξελίξεις αυτές σηματοδότησαν την έξοδο του Δ. Μαξίμου από την πολιτική μέχρι και τον θάνατό του τον Οκτώβριο του 1955. Εντιμότητα, ήθος και πολιτική αξιοπρέπεια ήταν ακόμα τα συστατικά στοιχεία της πολιτικής προσωπικότητος του Δ. Μαξίμου που τον κατέταξαν στους μεγάλους της πολιτικής μας ζωής. Το παρόν κείμενό μου είναι απόσπασμα απο το κυκλοφορούν απο τις εκδόσεις "ΤΑΛΩΣ Φ." βιβλίο μου "ΟΙ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ" (Βιβλιοπωλείο Παπασωτηρίου κ.α.) με προλόγους των Άρη Σπηλιωτόπουλου, Ανδρέα Λοβέρδου, Στέλιου Παπαθεμελή και του καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου Θανάση Διαμαντόπουλου.
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι M.Sc Δ/χος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
www.panosavramopoulos.blogspot.gr