Συγκίνησε ο Σπήλιος Λιβανός για τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο

Συγκίνησε ο Σπήλιος Λιβανός για τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο
Γράφει ο Πάνος Αβραμόπουλος

Μέσα σε ένα κλίμα ηθικής έξαρσης, αλλά και βαθιάς συγκίνησης στην πολύ υψηλού κύρους εκδήλωση που έγινε στην Παλαιά Βουλή, στην μνήμη του αοίδιμου αναγεννησιακού πολιτικού και πνευματικού μας άνδρα Παναγιώτη Κανελλόπουλου – με την συμμετοχή πλήθους πανεπιστημιακών, του ακαδημαϊκού Κωνσταντίνου Δεσποτόπουλου, τ. υπουργών και πολλών άλλων προσωπικοτήτων απο το φάσμα των γραμμάτων της πολιτικής και του πολιτισμού, όπως οι Στέλιος Παπαθεμελής, Βασίλης Μπεκίρης, Παναγιώτης Μποκοβός κ.α. – έλαβε τον λόγο ο τ. βουλευτής Σπήλιος Λιβανός, γιός του αλησμόνητου υπουργού Διονύση Λιβανού και ηθικά «εγγονός» κατά μια έννοια του απαράμιλλου πολιτικού και ακαδημαϊκού μας άνδρα Παναγιώτη Κανελλόπουλου και ανέπτυξε με ευσύνοπτο τρόπο το ηθικά περίσεπτο πολιτικό έργο και την πνευματική δράση του γίγαντα Παναγιώτη Κανελλόπουλου.

Με παραστατική ενάργεια, αλλά και με ένα πολύ ανθρώπινο τόνο που συγκίνησε το πλήθος των παρισταμένων, ο ηθικά ευγενής Σπήλιος αναφέρθηκε στο δυσεπόπτευτο στην ελληνική γραμματεία συγγραφικό έργο του Αχαιού πολιτικού, που συνιστά μια ατίμητη πολιτισμική παρακαταθήκη για την ελληνική πολιτεία και ιδία στων επικών διαστάσεων ηθικό του μεγαλούργημά «Ιστορία του Ευρωπαϊκου πνεύματος», στην έξοχη πατριωτική του δράση ιδιαιτέρως στα δύσκολα χρόνια της κατοχής, οπότε και ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος υπεβλήθη σε πλήθος προσωπικών θυσιών για την ελληνική πατρίδα – ενώ εκπορθήθηκε και απο την αντιπροεδρία της εν Λονδίνω ευρισκομένης κυβέρνησης Τσουδερού, για την ένθερμη ανακίνηση του Κυπριακού και του Βορειοηπειρωτικού ζητήματος που είχε επιχειρήσει- στην ολύμπιου πολιτικού ήθους άρνησή του της προτάσεως για την ανάληψη της προεδρίας της δημοκρατίας που του είχε γίνει απο τον Α.Παπανδρέου, δοθέντος ότι ήταν ασύμβατη με τα πολιτικά βήματά του, αλλά και στο απαράμιλλο πνευματικό και κοινωνικό του ήθος, που σε όλο του τον βίο, κανοναρχούσε την πολιτική και ακαδημαϊκή σκηνή της μεταπολεμικής Ελλάδος.

Περισσότερο όμως μας συγκίνησε ο φέρελπις νέος πολιτικός Σπήλιος Λιβανός – που είχε την ασύγγνωστη ηθική ευτυχία στην ζωή του, να μεγαλώσει ανασαίνοντας πνευματικά μέσα στην αγκαλιά του Παναγιώτη Κανελλόπουλου και να εισδεχθεί το βαθύβλυστο και πολυδύναμο πνευματικό του σήμα, δοθέντος ότι ο αλησμόνητος πατέρας του Διονύσης Λιβανός, ένας άλλος επίσης αριστοκράτης της πολιτικής μας σκηνής, ήταν ηθικά για τον Παναγιώτη το «παιδί» του, που η φύση του δεν του είχε δωρήσει με την αχώριστη σύντροφό του κ-α Νίτσα, η οποία υπήρξε η ακένωτη εστία ηθικής θαλπωρής στη ζωή του – όταν με ένα εντελώς ανθρώπινο τόνο, αναφέρθηκε στις προσωπικές του στιγμές με τον Παναγιώτη. «Κάθε Κυριακή πρωί του πηγαίναμε με τον αδελφό μου στο πνευματικό ερμητήριό του, ένα ταπεινό «καλύβι» στην αυλή του σπιτιού μας στην Κηφισιά, ένα μέτριο ελληνικό καφέ και δυο ευωδιαστά τριαντάφυλλα απο τον Κήπο μας, που το άρωμά τους συμπλέκονταν με την σπάνια ηθική αύρα του έξοχου αυτού ανθρώπου και η αγάπη του πλημμύριζε το ταπεινό καλύβι, μέσα στο οποίο γεννήθηκαν μερικά απο τα αριστουργήματα της νεοελληνικής γραμματείας. Και ο Κανελλόπουλος μας φιλούσε στο μέτωπο με το γεμάτο καλωσύνη βλέμμα του – αυτό το σπάνιο βλέμμα «γλυκιάς μελαγχολίας» - πλημμυρίζοντας την ψυχή μας, με την θάλεια της αγάπης του. Λόγια απο τον άξιο Σπήλιο που μας έκαναν όλους να δακρύσουμε, όλους όσους ήξεραν αληθινά τον Κανελλόπουλο και είχαν εγκολπωθεί την σπάνια ηθική του ευαισθησία. Με παραστατική ενάργεια λοιπόν, αλλά και με έναν πολύ προσωπικό τόνο, ο Σπήλιος Λιβανός απέδωσε πολύ εύστοχα το πολιτισμικό και πολιτικό αποτύπωμα του αναγγενησιακού Παναγιώτη Κανελλόπουλου. Και φαίνεται εκ των πραγμάτων, απο την πολυμερή παιδεία του και την έμπεδη πολιτισμική του συγκρότηση, πως ο Σπήλιος Λιβανός αποδείχνεται άξιος ανάδοχος της πελώριας ηθικής και πνευματικής κληρονομιάς του μεγάλου Κανελλόπουλου, που είχε την ηθική ευτυχία στη ζωή του να αναδεχθεί. Ένας νέος άνθρωπος να σημειώσουμε, τον οποίον οι συμπατριώτες του στην Αιτωλοακαρνανία, τον έχουν τιμήσει σε πολύ νεαρή ηλικία εκλέγοντας τον βουλευτή και αποτελεί για αυτούς, με τα εμπνευσμένα και ιδεοφόρα βήματά του, ένα σπουδαίο ηθικό και πολιτικό κεφάλαιο. Κομίζοντας μαζί και με άλλα άξια νέα παιδιά – απεξαρτημένος καθώς είναι απο τα άγη και τις δουλείες της μεταπολίτευσης - απο το πολιτικό μας πεδίο, την ελπίδα αναγέννησης της πολιτικής μας ζωής και την ταχεία κοινωνική και πολιτική μας ανασυγκρότηση. Δεν θα απολησμονήσουμε ακόμα δοθέντος ότι ηθικά η οικογένεια Λιβανού είχε το «πρόσταγμα» στην εκδήλωση, μαζί με την «Πνευματική Εστία Παναγιώτη Κανελλόπουλου», την ωραία παρουσία της ερίτιμης κ-ας Λιβανού, μητέρας του Σπήλιου, που με την ευγένεια, την γλυκύτητα και την απροκατάληπτη κονωνική της αρχοντιά, μας αναρρίπισε ωραίες μνήμες απο την πολιτική μας ζωής. Μνήμες διάστικτες απο ηθική αξιοπρέπεια, ευγένεια και μια σπάνια αστική αρχοντιά, που τόσο λείπει στους χαλεπούς και άστατους καιρούς μας.

Περαίνοντας το σημείωμά μου θα ήθελα να αναφέρω συνοπτικά δυο λόγια για τον «ημίθεο» του πνεύματος Παναγιώτη Κανελλόπουλο. Υπήρξε η ενσάρκωση της αρετής, η αρμονία και ο παλλόμενος λόγος. Με των επικών διαστάσεων και δυσπροσέγγιστο για τα φυσιολογικά ανθρώπινα όρια συγγραφικό έργο του, όργωσε σην κυριολεξία, το απέραντο έδαφος της ελληνικής γραμματολογίας. Υπήρξε ο πιο Ευρωπαίος έλληνας πολιτικός και με το ασύλληπτο δωδεκάτομο έργο του «Ιστορία του ευρωπαϊκού πνεύματος» έστησε, πελώρια γέφυρα, μεταξύ του ελληνικού και του ευρωπαϊκού πολιτισμού και για τούτο θα το οφείλουν πολλά οι μέλλουσες γεννεές των Ελλήνων. Τα χέρια του Κανελλόπουλου τα είχε ευλογήσει ο Θεός και σε ότι έγραφε του αποτύπωνε την σφραγίδα της αθανασίας, με την επίζηλη πνευματικότητα, αλλά και τον βαθιά αισθαντικό χαρακτήρα του, ο οποίος ήταν έκγονος της σπάνιας ηθικής του ευαισθησίας. Πάνω απο όλα όμως και πρωτίστως μέσα απο το έργο του, ο Κανελλόπουλος αγάπησε με το ευσυγκίνητο και γεμάτο ΑΓΑΠΗ βλέμμα του, τον άνθρωπο και ότι ενατένιζε γύρω του, τόσο εγγύτερα στην κοινωνική πραγματικότητα, όσο και βαθιά στους ορίζοντες της ιστορίας. Ένας αριστοκράτης του πνεύματος, που με την ευμάθεια, την ευθυκρισία, την ηθική του εμπνοή και την ευρυδιάστατη πολιτισμική του συγκρότηση, διασταύρωσε τα ιδεοφόρα βήματά του, με κάθε έκφανση του πνευματικού και πολιτικού μας γίγνεσθαι και αποτύπωσε ανεξάλειπτα τον ηθικό του σφραγιδόλιθο στον μεγαλουργό 20-ο αιώνα, αναγορευόμενος απο την αδέκαστη ιστορική ειμαρμένη των Ελλήνων, ως η κραταιά και κορυφαία φυσιογνωμία του οικουμενικού ελληνισμού. Ο αριστοκράτης του πνεύματος Παναγιώτης Κανελλόπουλος, έχει ήδη περάσει στην φαντασμαγορία της ελληνικής ιστορίας. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που σκεπάζει τον απαράμιλλο διδάχο του λαού μας Παναγιώτη Κανελλόπουλο και ας εμπνέονται τα ελληνόπουλα απο τα φωτερά του βήματα, σε δρόμους πνευματικής άθλησης, αρετής και ηθικής ευημερίας. Τιμώντας ηθικά την μνήμη και απο αυτο το ταπεινό μου άρθρο, του επίσης αναγεννησιακού, λαμπρού πολιτικού και ακαδημαϊκού μας άνδρα Αθανάσιου Κανελλόπουλου – και μεγάλου μου πνευματικού και «πολιτικού πατέρα» -, που μέσα απο μια κοινωνική εκδήλωση, μου είχε δώσει την ατίμητη ευκαιρία να γνωρίσω και να σφίξω ευλαβικά το χέρι, του μεγίστου στον 20-ο αιώνα όλων των Ελλήνων Παναγιώτη Κανελλόπουλου.

*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι M.Sc Δ/χος Μηχανικός Ε.Μ.Π.www.panosavramopoulos.blogspot.gr