Ο εμπνευσμένος κωμικός μας Βασίλης Αφεντάκης !

Ο εμπνευσμένος κωμικός μας

Βασίλης Αφεντάκης !

Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος

Προικοδοτημένος με ένα βαθύ και πολυμερές λυρικό κύτταρο και έχοντας πλατιά συμμετοχή στο λυρικό μελόδραμα, που τον καταξίωσε ως προσωπικότητα της λυρικής υποκριτικής, διήνυσε μια μακρά και επιτυχημένη θητεία στα καλλιτεχνικά μας δρώμενα, ο Βασίλης Αφεντάκης. Οι νεότεροι τον θαυμάσαμε και τον αγαπήσαμε, για τις έξοχες υποκριτικές του ερμηνείες σε μεγάλες ταινίες – περισσότερες κωμωδίες – του καλού ελληνικού κινηματογράφου, όπως «Οι απάχηδες των Αθηνών», «Ο μεθύστακας», «Ιστορία μιας κάλπικης λίρας κ.α., ωστόσο είχε προηγούμενα πραγματώσει μια σπουδαία καριέρα ο Βασίλης Αφεντάκης, στο λυρικό μας θέατρο. Τονίζοντας ακόμα εμφατικά, την έξοχη φωνή με την οποία είχε εξοπλίσει η φύση τον μεγάλο μας ηθοποιό, που και εξ΄αυτού του λόγου, κατόρθωνε με την υποκριτική του αρμονία και την σκηνική του αρτιότητα, να βγάζει ένα άριστο αισθητικό αποτέλεσμα και να αποσπά το χειροκρότημα και την ηθική μας επιδοκιμασία.

Ο Βασίλης Αφεντάκης είδε το φως της ζωής το 1885. Και από νεαρή ηλικία, με την αρωγή του κωμικού του σωματότυπου και της ταλαντούχου φωνής του, εκδήλωσε ξεχωριστή αγάπη για το θέατρο και την υποκριτική. Με την αποπεράτωση έτσι των γυμνασιακών του σπουδών, παρα-κολούθησε μαθήματα υποκριτικής και σφυρηλάτησε το δραματικό το υπόβαθρο. Τελειώνοντας τις υποκριτικές του σπουδές, στράφηκε στο λυρικό μελόδραμα, που γνώριζε τότε μεγάλη άνθηση και ακμή. Ανέπτυξε ευρεία συνεργα-σία με την «Ελληνική Οπερέτα» του Ι. Παπαϊωάννου. Εξακτινώνοντας την λυρική του παρουσία το 1911 συμμε-τείχε στην οπερέτα του Άισλερ «Έρως πριγκίπων», με τους Σπ. Μηλιάδη, Ι. Πρινέα, Γ. Δράμαλη, παράλληλα με τον θιασάρχη. Και τέσσερα χρόνια αργότερα το 1915 συμμε-τείχε ξανά στο ίδιο θεατρικό σχήμα, που έφερε τότε την επωνυμία «Όπερα-Οπερέτα: Ένκελ, Παπαϊωάννου». Με το ίδιο σχήμα εξάλλου τραγούδησε στην «Πριγκίπισσα της Σάσωνος» του Σπύρου Σαμαρά και στην «Άσπρη τρίχα» του κορυφαίου του μελοδράματος Διονυσίου Λαυράγκα. Και θα επακολουθήσουν οι εμφανίσεις του με το θεατρικό σχήμα Παπαϊωάννου, με τις οπερέτες «Αγόρι ή κορίτσι», «Η νύφη του Συντάγματος» και «Οι θεταρίνοι». Την ίδια μάλιστα περίοδο μετείχαν στον Θίασο της Οπερέτας οι : Σπύρος Μηλιάδης, Μιχαήλ Κοφινιώτης, Ουρανία Καζούρη και Μελπομένη Κολλυβά.

Μέσα από αυτή την πολυεδρική λυρική παρουσία, ο Βασίλης Αφεντάκης γνώρισε την κατά-ξίωση και απέσπασε την βαθιά εκτίμηση του καλλιτεχνικού κόσμου, για την υποκριτική του αρτιότητα, αλλά και το ευγενές ήθος του. Το φτερούγισμα έτσι του ασπρόμαυρου κινηματο-γράφου μας τη δεκαετία του ΄60, τον βρήκε έτοιμο και καταξιωμένο, να δείξει τις πολυποί-κιλες αρετές του – κατά βάση στο φάσμα της κωμωδίας- και να μας κληροδοτήσει και εκεί μοναδικές ερμηνείες, που έχουν μείνει ανεξίτηλες στην καρδιά μας. Συμμετείχε στην περίφη-μη κωμωδία «Οι απάχηδες των Αθηνών» (1930) του Δημήτρη Γαζιάδη, με πρωταγωνιστές τους : Πέτρο Επιτροπάκη, Γιάννη Πρινέα, Στέλλα Χριστοφορίδη και Πέτρο Κυριακό, πολλές σκηνές της οποίας είχαν γυριστεί στο βασιλικό κτήμα του Τατοϊου, της εξόριστης εκείνη την περίοδο βασιλικής οικογένειας, στον κορυφαίο «Μεθύστακα» (1949) του Γιώργου Τζαβέλλα, με πρωταγωνιστές τους μεγάλους μας ηθοποιούς : Ορέστη Μακρή Δημήτρη Χορν, Μπίλλη Κωνσταντοπούλου, Αθανασία Μουστάκα, Νικόλα Βλαχόπουλο, Μαρία Γιαννακοπούλου, στην απαράμιλλη «Κάλπικη λίρα» (1955) επίσης του έξοχου Γιώργου Τζαβέλλα, με πρωταγω-νιστές τους μοναδικούς : Βασίλη Λογοθετίδη, Ίλυα

Λιβυκού Μίμη Φωτόπουλο, Σπεράντζα Βρανά, Ορέστη Μακρή, Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη, στο ιστορικό δράμα «Μαρία Πενταγιώτισσα» (1927) του Αχιλλέα Μαρδά, που πραγματεύεται την κοινωνική φλύκταινα της ληστείας και τον ανευόδωτο και μαρτυρικό έρωτα της Μαρίας ή Μαρίτσας Δασκαλοπούλου - που έλαβα το όνομά της Πενταγιώτισσα, από το χωριό καταγωγής της τους Πενταγιούς της ορεινής Φωκίδας και για την εκτυφλωτική ομορφιά της, την είχε ερωτευτεί, ακόμα και ο ίδιος ο βασιλιάς Όθωνας, ο οποίος διασταυρώνεται κοινωνικά μαζί της - με πρωταγω-νιστές τους : Φρίντα Πουπελίνα, Αιμίλιο Βεάκη, Σίμο Πάρη, Αχιλλέα Μαδρά, Ηλία Κακανά, Μαρίτσα Ανδρεάδου. Στην περίφημη αυτή ταινία, που θεωρείται προδρομική του ελληνικού κινημα-τογράφου, ο αγαπημένος μας Βασίλης Αφεντάκης, υποδύεται με παραστατική ενάργεια, τον Έφορο, στην απελεύθερη από τους Τούρκους Ελλάδα. Ακόμα και στην καλογυρισμένη κωμωδία μας «Δολάρια και όνειρα «(1956), του Ίωνα Νταϊφά, με πρωταγωνιστές τους : Μωραϊτοπούλου Μπεμπα, Καζή Νίκο, Ξενίδη Σταύρο, Χατζηχρήστο Κώστα, Πομώνη Κώστα, Νέζερ Μαρίκα, Καραβουσιάνο Παναγιώτη, Κεδράκα Νάσο, Κουμαριανού Ειρήνη, Καλογήρου Σπύρο, Μυράτ Μιράντα κ.α. Το 1964 και σε ηλικία 79 ετών, ο σπουδαίος μας ηθοποιός Βασίλης Αφεντάκης, εκδήμησε από τη ζωή, σε ατμόσφαιρα καθολικής θλίψης, για την άξια και εμπνευσμένη, υποκριτική και λυρική παρουσία του. Υπήρξε ένας σπουδαίος, υψηλής λυρικής στόφας ηθοποιός μας, στον 20-0 αιώνα !

Φιλμογραφία

Μαρία Πενταγιώτισσα (1927)

Οι απάχηδες των Αθηνών (1930)

Ο μάγος της Αθήνας (1931)

Νύχτα χωρίς ξημέρωμα (1939)

Ο μεθύστακας (1949)

Ζαϊρα (1952)

Μπροστά στο Θεό (1953) [π. Αρκάδιος]

Ιστορία μιας κάλπικης λίρας (1955)

Δολάρια και όνειρα (1956)

Το παρόν κείμενό μας δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Παρασκήνιο".

*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι M.Sc Δ/χος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
www.panosavramopoulos.blogspot.gr