Ο πολυσχιδής μας ηθοποιός και διανοούμενος
Φοίβος Ταξιάρχης
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Ακαταδάμαστο και πολυσχιδές ταλέντο ο Φοίβος Ταξιάρχης (Ταξιάρχης Κόλλιας, ήταν το πραγματικό του όνομα), σκέπασε και χρωμάτισε με το αδιάστατο ταλέντο του, την δραματική και καλλιτεχνική μας ευρύτερα σκηνή. Αποτέλεσε υψηλού λυρικού ύφους ηθοποιό, εμπνευσμένο σκηνοθέτη – ιδίως σε αριστουργήματα του νεοελληνικού θεάτρου, οξυδερκή ραδιοφω-νικό παραγωγό, αλλά και ασίγαστο κοινωνικό αγωνιστή και συνδικαλιστή, που μέσα από τις τάξεις της αριστεράς, πάλαιψε για μια δικαιότερη ελληνική κοινωνία. Είδε το φως της ζωής το 1926 στην Καλοσκοπή Φωκίδας. Και έχοντας ιδιαίτερη έφεση για την τέχνη του θεάτρου, με την αποπεράτωση των γυμνασιακών του σπουδών το 1944, παρακολούθησε μαθήματα υποκριτικής στην Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών, εν παραλλήλω με τις σπουδές του στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπι-στημίου Αθηνών. Αποφοιτώντας από την Δραματική Σχολή το 1949, ξεκίνησε από τις τάξεις του Εθνικού Θεάτρου, την μακρά και εύκρατη υποκριτική του πορεία, ωστόσο την διέκοψε το 1951 για την επιβαλλόμενη
στράτευσή του. Χρονιά εξάλλου, που πραγματοποίησε και την πρωτόλεια εμφάνισή του στο παλοκοσένικο, υποδυόμενος τον Κινησία, στη «Λυσιστράτη» του Αριστοφράνη, με το σχήμα του «Θυμελικού Θιάσου» του Λίνου Καρζή. Ενώ το 1952 συμμετείχε στις μεταπολεμικές «Δελφικές Γιορτές», που είχε θεσπίσει ο Άγγελος Σικελιανός, υποδυόμενος τους ρόλους «Κράτος» και «Ωκεανός», στον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου.
Επακολούθησαν οι γόνιμες συνεργασίες του στο ελεύθερο θέατρο, με τα σχήματα των Βασίλη Διαμαντόπουλου, Κυβέλης, Μίμη Φωτόπουλου, το «Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο» του Μάνου Κατράκη και άλλους θιάσους, μέσω των οποίων εξακτίνωσε το δραματικό του κύρος και αναγνωρίστηκε ως μια σπουδαία θεατρική μας φυσιογνωμία. Παράλληλα πραγματοποίησε περιο-δείες στο εξωτερικό, με το «Πειραϊκό Θέατρο», του μεγάλου δάσκαλου μας και θεατρανθρώπου Δημήτρη Ροντήρη,
συμμετέ-χοντας σε παραστάσεις αρχαίου δράματος. Στα πλαίσια επίσης της μακράς και παραγωγικής του παρουσίας ο Φοίβος Ταξιάρχης, υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος του πρώτου πανελλαδικά εταιρικού θιάσου «Άρμα Θιάσου», του οποίου τη λειτουργία έπαυσε βίαια η χούντα. Και την περίοδο 1971-73 συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο. Όντας βαθιά πολιτικοποιημένος από τα παιδικά του χρόνια, όπου και συμμετείχε μαθητής ων στην Εθνική Αντίσταση από τις τάξεις του ΕΑΜ, με την πτώση της απριλιανής εκτροπής και το πέρασμα στη δημοκρατική ομαλότητα, ο αγαπημένος μας ηθοποιός δραστηριοποιήθηκε ενεργά, στην ανασύσταση του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ), που είχε απονεκρώσει η χούντα και εκλέχτηκε πολλές φορές μέλος του Δ.Σ. του με την παράταξη του ΚΚΕ. Στο ΚΚΕ εξάλλου έμεινε αδιάλειπτα στρατευμένος μέχρι τη δύση της ζωής του, ενώ από τις γραμμές του συμμετείχε ως υποψήφιος Βουλευτής και Δημοτικός Σύμβουλος.
Ακαταπόνητος θεατρικά ο Φοίβος Ταξιάρχης το 1976, προέβη στην δημιουργία του σχήματος «Ελεύθεροι Καλλιτέχνες», θεατρική έπαλξη μέσα από την οποία ανέβασε πλειάδα αριστουργημάτων του νεοελληνικού θεάτρου και αρκετών εκ των οποίων είχε και την σκηνοθεσία. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά τις παραστά-σεις : «Χάσης» του Δημητρίου Γουζέλη, «Κολοκοτρώνης» του Βασίλη Ρώτα, «Μαρία Πενταγιώτισσσα» του Μποστ, «Πέρα από τον ίσκιο των κυπαρισσιών» του Γιάννη Ρίτσου κ.ά. Πάραυτα ο ελπιδοφόρος αυτός θίασος, θα σταματήσει τη λειτουργία του το 1986, ένεκα οικονομικών προβλημάτων. Για να αναπτύξει εν συνεχεία συνεργασίες ο Φοίβος Ταξιάρχης, με τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα (ΔΗΠΕΘΕ), που είχε ιδρύσει η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη.
Αλλά σπουδαία υπήρξε η υποκριτική συγκομιδή του Φοίβου Ταξιάρχη και στην μεγάλη μας οθόνη, όπου μας κατέλειπε σπουδαίου δραματικού ήθους ερμηνείες. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά τις κινηματογραφικές συμμετοχές του στις ταινίες : «Η Φόνισσα», «Αστραπόγιαννος» (1970) σε σκηνο-θεσία Νίκου Τζήμα και σενάριο Πέτρου Μακεδόνα, πλάι στον κορυφαίο μας ζεν πρεμιέ Νίκο Κούρκουλο, «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια», «Ο άνθρωπος με το γαρύ-φαλλο» (1980) του Νίκου Τζήμα, πλάι στους κορυφαίους Πέτρο Φυσσούν, Μίρκα Παπακων-σταντίνου, Μάνο Κατράκη, Αλέκο Αλεξανδράκη κ.α. Ενώ και στο φάσμα της μικρής μας οθόνης ο Φοίβος Ταξιάρχης είχε μια ενάρετη δραματικά τηλεοπτική συμμετοχή, με σπουδαίες ερμηνείες. Μνημονεύ-ουμε χαρακτηριστικά σειρές που έπαιξε όπως : το επικό «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Βασίλη Γεωργιάδη, «Αρραβω-νιάσματα», «Φωτεινή Ζάρκου», στην ελληνογιουγκοσλαβική δημιουργία «Πλάκα - Σκαρντάλιε» κ.α. Ένας ευρύς και επιτυχημένος κύκλος υποκριτικής παρουσία του πολυτάλα-ντου Φοίβου Ταξιάρχη, που ανέδειξε στο έπακρο, το εμπνευσμένο και ακένωτο λυρικό του τάλαντο, μέσω του οποίου αγαπήθηκε πλατιά από το καλλιτεχνικό μας κοινό. Στην πολύπλαγκτη και δόκιμη δραματική του παρουσία ο Φοίβος Ταξιάρχης, δίδαξε υποκριτική σε πολλές Δραματικές Σχολές και τιμήθηκε πολλαπλώς, για την άρτια και υψηλή θεατρική του τέχνη, αλλά και το ευγενές καλλιτεχνικό ήθος του.
Στις 11 Οκτωβρίου 2007 και σε ηλικία 81 ετών, ο μεγάλος μας ηθοποιός εκδήμησε από την ζωή στην Αθήνα, σε κλίμα πάνδημης θλίψης, για την πολυεδρική προσφορά και παρουσία του στον πολιτισμό. Η πολιτική κηδεία του, έγινε στο νεκροταφείο της Καισαριανής. Υπήρξε αναμφίβολα ένας μύστης, της μεταπολεμικής δραματικής μας τέχνης !
Φιλμογραφία
1958 Γερακίνα
1961 Επικίνδυνη αποστολή
1965 Οι νέοι θέλουν να ζήσουν
Η έξοδος του Μεσολογγίου
1969 Η νεράιδα και το παλικάρι , Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά
1970 Ο Αστραπόγιαννος , Εν ονόματι του νόμου
1971 Η κόρη του ήλιου
1974 Η φόνισσα
1978 Η ηλικία της θάλασσας
1980 Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο
Θέατρο
1951/1952 Ο Κατσαντώνης
1952/1953 Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή
1953/1954 Ο έβδομος ουρανός
1954/1955 Βαθειές είναι οι ρίζες
1955/1956 Η τραγωδία του Λόρδου Μπάυρον
1955/1956 Ο Χριστός ξανασταυρώνεται
1957/1958 Βασίλισσα Αμαλία
1958/1959 Γαλήνη
1958/1959 Αρραβωνιάσματα
1964/1965 Μαρία Στιούαρτ
1965/1966 Ο σταυρός και το σπαθί
1965/1966 Ο καπετάν Μιχάλης
1966/1967 Έντα Γκάμπλερ
1971/1972 Οι Μαυρόλυκοι
1971/1972 Θεοφανώ
1972/1973 Ο Αλχημιστής Το παρόν κείμενό μας δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Παρασκήνιο".
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι M.Sc Δ/χος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
www.panosavramopoulos.blogspot.gr