Η κορυφαία ντίβα του θεάτρου μας
Ελένη Χατζηαργύρη !
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Στον περικαλλή πρόναο της ελληνικής δραματουργίας, περίσεπτη θέση κατέχει, η κορυφαία ηθοποιός του θεάτρου μας Ελένη Χατζηαργύρη. Υποδύθηκε πλήθος ρόλων του εγχώριου και του διεθνούς δραματολογίου και τους προσέδωσε με τη μοναδική υποκριτική της αρματωσιά και την ηθική της εμπνοή, αξεπέραστo δραματικό ήθος. Παράλληλα με την υποκριτική παρουσία της, στη μεγάλη σχολή του Εθνικού μας Θεάτρου, αποτέλεσε και ένα σπουδαίο δάσκαλο της δραματουργικής τέχνης, σε δημόσιες και ιδιωτικές θεατρικές σχολές. Η Ελένη Χατζηαργύρη είδε το φως της ζωής στις 9 Νοεμβρίου του 1923 στη Χαλκίδα. Από νεαρή ηλικία εκδήλωσε ξεχωριστές αρετές και αγάπη για το θέατρο. Έτσι με την αποπεράτωση των εγκυκλίων γυμνασιακών σπουδών, ακολούθησε
σπουδές υποκριτικής, στο μεγάλο δάσκαλο της δραματουργίας μας Καρόλου Κουν. Κατά την φοιτητική της εξάλλου θητεία στο θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν, θα γνωρίσει και τον μετέπειτα σύζυγό της Κώστα Χατζηαργύρη, διακεκριμένο συγγραφέα, που αποτέλεσε συνάμα και χρηματοδότη του θεάτρου Τέχνης. Την πρωτόλεια εμφάνιση της στο σανίδι, η μεγάλη ιέρεια του θεάτρου μας, θα κάνει το 1942 στην παράσταση «Ρόμερσχολμ», του Ερρίκου Ίψεν, όπου και υποδύεται το ρόλο της Ρεβέκκας Γουέστ. Έκτοτε ανέπτυξε συνεργασία με πλειάδα σπουδαίων θεατρικών σχημάτων της εποχής, για να καταλήξει το 1950 στο Εθνικό Θέατρο, όπου και διήνυσε τη μακρά και επιτυχημένη της θεατρική πορεία, κατά το διάστημα 1962 1981. Κεντρικές θεατρικές επάλξεις μέσα από τις οποίες ξεχώρισε και εξακτίνωσε το δραματικό της κύρος η μεγάλη Ελένη Χατζηαργύρη, υπήρξαν το κλασικό ρεπερτόριο και το αρχαίο δράμα. Από τους εμβληματικότερους ρόλους της υπήρξαν, ο ρόλος της Ιούς με τον Αλέξη Μινωτή στον «Προμηθέα Δεσμώτη», αλλά και της Μάσα, στις «Τρεις αδελφές» του Άντον Τσέχωφ.
Το 1942 η Ελένη Χατζηαργύρη έπαιξε στο Κρατικό -Βασιλικό τότε - Θέατρο Βορείου Ελλάδος και την επόμενη περίοδο συνεργάστηκε, με το θεατρικό σχήμα των Κατερίνας Ανδρεάδη - Γιώργου Παππά, υποδυόμενη ρόλους σε παραστάσεις τον Μπέρναρντ Σω, Πρίσλευ, Χέλμαν, αλλά και Γιαλαμά. Λίγο
αργότερα θα επανακάμψει στον πατρώο χώρο του Θεάτρου Τέχνης, όπου συμμετέχει σε παραστάσεις των Αισχύλου, Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, Γρηγορίου Ξενόπουλου κ.α. Η δεκαετία του 1950, βρίσκει τη μεγάλη μας θεατρική ντίβα, εντασσόμενη στο Εθνικό Θέατρο, όπου και συμπρωταγωνιστεί με τα ιερά τέρατα Αλέξη Μινωτή και Κατίνα Παξινού. Κατόπιν θα συνεργαστεί με πλήθος θεατρικών σχημάτων στο ελεύθερο θέατρο, όπου και με τις επικές δραματικές της παρουσίες, αναγορεύεται σε κορυφαία ιέρεια της θεατρικής μας τέχνης. Συνεργάστηκε έτσι με τα σχήματα Νίκου Χατζίσκου, Κώστα Μουσούρη και Μίμη Φωτόπουλου. Από το 1962 η Ελένη Χατζηαργύρη εντάσσεται μόνιμα στο δυναμικό του Εθνικού
Θεάτρου, όπου και θα παραμείνει μέχρι το 1981. Το 1978 μάλιστα πραγματοποιεί μία επική παρουσία υποδυόμενη την Ηλέκτρα στην ομώνυμη παράσταση του Σοφοκλή και σε σκηνοθεσία του μεγάλου δασκάλου Δημήτρη Ροντήρη. Θα επανακάμψει για τελευταία φορά το 1991 στο Εθνικό Θέατρο, πρωταγωνιστώντας στους «Άστεγους» της Μαριέττας Ριάλδη και στους «Βρικόλακες» του Ίψεν το 1997, σε σκηνοθεσία του έξοχους Σπύρου Ευαγγελάτου. Παράλληλα με τις παρουσίες της αυτή την περίοδο στη μεγάλη Σκηνή του Εθνικού μας Θεάτρου, υποδύεται ακόμα την Αλίνα Σόλνες στον «Αρχιμάστορα Σόλνες» του Ίψεν με το Δημήτρη Χορν το 1983, αλλά και την Άτασσα με τον Αλέξη Μινωτή, στους «Πέρσες» του Αισχύλου το 1984. Από το 1987 επίσης, η μεγάλη μας πρωταγωνίστρια, συμμετείχε στο θίασο του «Αμφιθεάτρου» του Σπύρου Ευαγγελάτου και είχε το 1993 μια κορυφαία πρωταγωνιστική παρουσία ως Κλυταιμνήστρα, στην ομώνυμη παράσταση της «Ορέστειας» του Αισχύλου.
Σπουδαίο επίσης υπήρξε το καλλιτεχνικό αποτύπωμα της Ελένης Χατζηαργύρη και στη μεγάλη μας οθόνη, όπου και εκεί μας κληροδότησε ερμηνείες υψηλού ήθους. Συμμετείχε σε σημαντικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου και μας χάρισε μοναδικές υποκριτικές παρουσίες. Αναφέρουμε τις ταινίες «Καταδρομή» 1946 του Μίτια Καραγάτση, «Η Αγνή του λιμανιού» του Γιώργου Τζαβέλλα 1952, μαζί με τον έξοχο Αλέκο Αλεξανδρά-κη, «Η μοίρα γράφει την ιστορία», του Δημήτρη Ιωαννόπουλου, «Έγκλημα στο Κολωνάκι» του Τζανή Αλιφέρη 1959, «Ήρθες αργά» της Μαρίας Πλυτά - χατζηνάκου 1961 κ.α.
Για την πολυμερή της παρουσία στην ελληνική δραματική τέχνη, η Χαλκιδαία ηθοποιός τιμήθηκε από τον πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο το 2001 και το 2003 ανακηρύχθηκε επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σε ότι αφορά την προσωπική της ζωή η Ελένη Χατζηαργύρη παντρεύτηκε τον Κώστα Χατζηαργύρη το 1942, αλλά χώρισαν σύντομα το 1946. Απέκτησε μαζί του ένα γιο το Δημοσθένη Χατζηαργύρη, ενώ εγγονή της είναι η ταλαντούχος ηθοποιός Σάννυ Χατζηαργύρη. Τον Οκτώβριο του 2004 η κορυφαία ντίβα του θεάτρου μας, μετά από σύντομη μάχη με τον καρκίνο, εκδήμησε απο τη ζωή, προξενώντας άφατη θλίψη, σε όλους τους ανθρώπους του πολιτισμού και της τέχνης. Ακένωτη υποκριτική ικανότητα, υπέροχο λυρικό ύφος, αλλά και υποβλητική παρουσία, γονιμοποιημένα με την ενάρετη προσωπικότητα της, ήταν τα στοιχεία με τα οποία πορεύτηκε στους δύσβατους δρόμους της τέχνης, η κορυφαία Ελένη Χατζηαργύρη. Μας πρόσφερε πάρα πολλά η ιέρεια της δραματικής τέχνης και για τούτο θα τη θυμόμαστε για πάντα με σεβασμό και αγάπη.
Θέατρο
1942/1943 Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε
1944/1945 Στο βυθό
1946/1947 Εμείς και ο χρόνος
1946/1947 Σατανικό τηλεφώνημα
1946/1947 Πάνω στα βράχια
1947/1948 Βαθειές είναι οι ρίζες
1947/1948 Ο σατανάς
1949/1950 Η κληρονόμος Μάργκαρετ Ώλμοντ
1949/1950 Προσκήνιο
1949/1950 Λίλιομ
1950/1951 Βρυκόλακες
1951/1952 Τρεις αδελφές
1951/1952 Σταυροδρόμι
1952/1953 Ο αρχισιδηρουργός
1952/1953 Η Φάννυ τα κατάφερε
1952/1953 Ο ποπολάρος
1957/1958 Ο ηλίθιος
1960/1961 Επικίνδυνη στροφή
1960/1961 Άσκησις πέντε δακτύλων
1962/1963 Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα
1966/1967 Η συναναστροφή
1967/1968 Ερρίκος Δ'
1968/1969 Ο βυσσινόκηπος
1971/1972 Θεοφανώ
1973/1974 Οθέλλος
1975/1976 Μήδεια Μήδεια
1980/1981 Ματωμένος γάμος
1983/1984 Ο αρχιμάστορας Σόλνες
1992/1993 Άμλετ
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων
www.panosavramopoulos.blogspot.gr