Υποψία κοινωνικού ιστού στο Γκάζι !
Φθάνοντας στην συμβολή της Πειραιώς με την Ιερά Οδό και αφότου εισπνεύσεις μακρόσυρτα το άρωμα σοκολάτας από το ιστορικό εργοστάσιο του Παυλίδη, που σκεπάζει με την μεθυστική γεύση του όλη την περιοχή, έρχεσαι αντιμέτωπος με ένα θέαμα κοινωνικής απίσχνασης, που όμως εγκλείει μέσα του, μια αδιόρατη κοινωνική ανάπτυξη και δύναμη. Θωρείς τα μισογκρεμισμένα χαμόσπιτα ή και τα παλιά εγκαταλελειμμένα διώροφα της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης της Αθήνας και αποτιμάς την περιοχή αναδρομικά, με ένα χαμηλό πολιτισμικό και κοινωνικό status, που ωστόσο είναι ανακόλουθο με την πραγματικότητα. Πράγματι τις μεταπολεμικές δεκαετίες το Γκάζι ήταν πνιγμένο με βιοτεχνίες, σιδηρουργικά εργαστήρια, φαναρτζίδικα και μαγαζιά βιομηχανικών ειδών και με λαϊκά στρώματα, να το κατακλύζουν και να το έχουν ως ορμητήριο της ζωής και της εργασίας τους. Τότε που η αιθάλη από το διοξείδιο του άνθρακα, από τα αμέτρητα φουγάρα και τις καμινάδες των φαμπρικών της περιοχής, σκέπαζε τον ορίζοντά του και το μετουσίωνε σε ένα ατελείωτο εργοστάσιο. Με τα συρματοπλέγματα ακόμα στο εργοστάσιο του γκαζιού και τα αμέτρητα βυτιοφόρα, που πηγαινοέρχονταν μέρα και νύχτα, να του προσδίδουν μια νότα «στρατοπέδου» και μια «κοινωνική πειθαρχία» στείρα, άνυδρη και κοινωνικά άξενη.
Ωστόσο πίσω από αυτό το αδύναμο κοινωνικά πλέγμα, υπήρχαν ψήγματα βαθύτατου οράματος και ελπίδας ζωής, που τα μετουσίωσαν σε πολιτισμική και κοινωνική μεγαλουργία, λαμπροί άνθρωποι της έντιμης φτωχολογιάς. Αυτοί, που μέσα από τα τσακισμένα φτερά, τις αντιξοότητες της φτώχειας και την κακοπάθεια, έσπασαν τα δεσμά της περιθωριοποίησης και μετασχημάτισαν την αδυναμία και την στέρηση, σε δύναμη δημιουργίας. Οι παλαιότεροι τους γνώρισαν προσωπικά και τους έσφιξαν το χέρι, σαν άξιους ανθρώπους της κοινωνίας, που έκαναν μεγάλα βήματα στον πολιτισμό, τα γράμματα και τον επαγγελματικό στίβο. Και εμείς οι νεότεροι τους γνωρίσαμε μέσα από τα αριστουργήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, που εξύμνησαν τη δίψα τους για ζωή και τον αδάμαστο χαρακτήρα τους. Μέσα από αυτά τα χαλάσματα ξεπήδησαν δροσερές και ρωμαλέες ψυχές, που πέρασαν τον τοίχο της απομόνωσης, τις κοινωνικές δυσπλασίες και τις οικονομικές στρεβλώσεις της υστερούσας μεταπολεμικής Ελλάδας και έχτισαν με τα έντιμα χέρια τους, τις χρυσές προσωπικές τους ηθικές εποποιίες. Είναι και αυτοί ένα σπουδαίο ατίμητο κομμάτι της πολιτισμικής ταυτότητας της Αθήνας μας, που με την πελώρια ηθική τους δύναμη και τα οιστρηλατημένα τους κοινωνικά βήματα, συνδιαμόρφωσαν το χαρακτήρα και το πνευματικό ήθος της πόλης και μας κατέλειπαν μια σπουδαία κοινωνική κληροδοσία. Τους τιμούμε με σεβασμό και αγάπη και κάθε φορά που αντικρίζουμε τα χαλάσματα και τα ερείπια του Γκαζιού, ανασύρουμε στην μνήμη μας, την πελώρια αδιόρατη προσφορά τους! Αγαπούμε το Γκάζι με όλη την θέρμη της καρδιάς μας, διότι είναι από τα ωραιότερα κομμάτια της κοινωνικής ιστορίας της πόλης. Αυτής που μεγαλούργησε «σβηστά», μακριά από τα φώτα και τους προβολείς της δημοσιότητας. Που συνήθως, φωτίζουν ότι είναι λαμπερό και απτό και όχι τις υποψίες ζωής μέσα από τα «χαλάσματα» Όπως αυτά στο Γκάζι !
Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Συγγραφέας
www.panosavramopoulos.blogspot.gr
Αθήνα, 1-2-2020