Άγιος Ιωάννης, ο Πρόδρομος
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Ήδη και με την προφητεία του Προφήτου Ησαΐα, γίνεται γνωστή η παρουσία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου του Χριστού. Λέγει η προφητεία «Φωνὴ βοῶντος ἐν τὴ ἐρήμω, ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τᾶς τρίβους αὐτοῦ». (Ησαΐας μ', 3). Ήτοι, φωνή ανθρώπου στην έρημο και λέει: «Ετοιμάστε το δρόμο, απ’ όπου θα έλθει ο Κύριος σε σας. Κάνετε ίσιους και ομαλούς τους δρόμους, από τους οποίους θα περάσει». Αποβάλετε από τις ψυχές σας τις τοξίνες του μίσους και του εγωισμού και καθαρίσετε με μετάνοια τον εσωτερικό σας κόσμο, για να υποδεχθείτε ηθικά τον κύριο. Κορυφαία φυσιογνωμία της ορθόδοξης πίστης μας ο Άγιος Ιωάννης, ο Πρόδρομος, αποτέλεσε το κεντρικό διαιρετικό σημείο μεταξύ της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Και υπήρξε ο τελευταίος προφήτης που διακόνησε την έλευση του Χριστού. Παράλληλα ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, είχε την υπερτάτη ηθική τιμή στη ζωή του, μαζί με τον Άγιο Συμεών τον Θεοδόχο και την Προφήτισσα Άννα, να συναντήσει τον Χριστό, δοθέντος ότι η ζωή του, συνέπεσε με αυτήν του Ιησού Χριστού. Και αυτή η γέννηση του Ιωάννη του Προδρόμου, είχε ανεξίτηλη επάνω της, την ηθική δωρεά και την ευλογία του Θεού. Γονείς του Ιωάννη, ήταν ο Ιερέας Ζαχαρίας και η σεμνή και καλή Ελισάβετ, άνθρωποι περασμένης ηλικίας και για τούτο άτεκνοι. Και αποτελούσε για τον Ζαχαρία μεγάλος ηθικός καημός, η απουσία ενός παιδιού στη ζωή του. Όμως η θεία χάρη απέστειλε στον ενάρετο και άξιο Ζαχαρία, τον άγγελο Γαβριήλ, που του γνωστοποίησε ότι θα αποκτούσε με την Ελισάβετ ένα αγοράκι, το οποίο θα έπρεπε να το ονομάσει Ιωάννη. Ο Ζαχαρίας δυσπίστησε στο άγγελμα του κυρίου και για τούτο τιμωρήθηκε με αλαλία, μέχρι να έλθει στην ζωή το αγοράκι και να το βαπτίσει Ιωάννη. Και πράγματι εννιά μήνες αργότερα, η Ελισάβετ έφερε στην ζωή το μονάκριβο παιδί τους. Οκτώ μέρες μεθύστερα από την γέννηση του Ιωάννη του Προδρόμου, ζητήθηκε από τον Ζαχαρία, να φανερώσει το όνομα του παιδιού του και ο μουγκός ιερέας έγραψε σε μια πλάκα το όνομα «Ιωάννης». Έτσι επανήλθε η φωνή του Ζαχαρία, που με την συνδρομή της θείας χάριτος είχε φέρει στην ζωή, την κορυφαία αυτή φυσιογνωμία της Ορθοδοξίας.
Ο Άγιος Ιωάννης προικοδοτημένος με τις αρετές της σεμνότητας και της απλότητας και έμπλεος από ηθικές αναζητήσεις στη ζωή του, κατέφυγε στην έρημο όπου ζούσε ασκητικά. Πρότυπο ασκητικού βίου, τρέφονταν με ακρίδες και μέλι σαν πουλί. Για τούτο εξάλλου και εμφανίζεται ο Άγιος Ιωάννης σε πολλές απεικονίσεις με φτερά. Μετά από μια μακρά περίοδο διαβίωσης ασκητικής στην έρημο, ο Ιωάννης ο Πρόδρομος εγκατεστάθη στις όχθες του ποταμού Ιορδάνη. Χώρος στον οποίο ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα κηρύσσοντας την έλευση του κυρίου και βαπτίζοντας πολλούς χριστιανούς. Στον Ιορδάνη ωστόσο κατέφυγε και ο Ιησούς, ζητώντας του να τον βαπτίσει. Ο Άγιος Ιωάννης όμως αναγνωρίζοντας αμέσως την παρουσία του Χριστού, αρνήθηκε αντιτείνοντάς του, ότι δεν ήταν άξιος «ούτε τα λουριά από τα παπούτσια του, να του λύσει». Τελικά αφού Χριστός τον έπεισε, ότι έτσι ήταν το θέλημα του Θεού, ο Ιωάννης βάπτισε τον Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό. Μάλιστα ο Ιησούς θέλοντας να αναδείξει την αγιότητα, την καθαρότητα ψυχής, αλλά και το δυσθεώρητο ηθικό ανάστημα του Ιωάννη του Βαπτιστή, είπε χαρακτηριστικά «Δεν γεννήθηκε άνθρωπος μεγαλύτερος από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο». Αφότου ο Ιωάννης βάπτισε τον Χριστό, συνέχισε αδιάκοπα με ξεχωριστή ηθική φροντίδα, να διακονεί την παρουσία του, λέγοντας πως «αυτός ήταν ο αμνός του Θεού, που στους ώμους του κουβαλούσε τις αμαρτίες όλου του κόσμου».
Ταυτόχρονα όμως με τον κηρυγματικό του λόγου για τον Ιησού, ασκούσε δριμεία κριτική στον έκκλητο βίο και την αλαζονεία του ηγεμόνα του Ηρώδη του Αντύπα της περιοχής του. Ο Ηρώδης ο Αντύπας, ζούσε βουτηγμένος στην ανηθικότητα και τη ακολασία και με τις άσεμνες πράξεις του προκαλούσε και σκανδάλιζε τους πιστούς. Χαρακτηριστική από τις ακόλαστες πράξεις του, ήταν και ο ερωτικός του δεσμός, με την γυναίκα του αδελφού του Ηρωδιάδα! Ως προς την κοινωνική του καταγωγή, ήταν γιός του Ηρώδη του Μεγάλου, που είχε πνίξει στο αίμα την περιοχή του, με την περίφημη σφαγή των νηπίων, όταν εγεννήθη ο Χριστός. Αλλά η αυστηρότατη κριτική και οι ηθικές καταγγελίες του Ιωάννη, κατά του μοιχού ζευγαριού του Ηρώδη Αντύπα και της Ηρωδιάδας, είχαν προξενήσει το άφατο μίσος της τελευταίας, που δεν έβλεπε την ώρα και την στιγμή, που θα τον δολοφονούσε. Σε πρώτη φάση θα πείσει τον Ηρώδη να φυλακίσει τον Ιωάννη και λίγο αργότερο σε ένα ακόλαστο γλέντι τους, θα πείσει τον ηγεμόνα προσφέροντάς του ως αντάλλαγμα έναν ξέφρενο χορό της πανέμορφης κόρης της Σαλώμης, να αποκεφαλίσει τον Πρόδρομο του Χριστού. Με αυτό τον μαρτυρικό τρόπο, ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, παρέδωσε την αμόλυντη και άχραντη ηθικά ψυχή του, στον κύριο.
Η ταφή του σώματος του Αγίου Ιωάννη έγινε από τους μαθητές του, ενώ η κεφαλή του ενταφιάστηκε με εντολή της Ηρωδιάδας πλησίον του ανακτόρου του Ηρώδη στην Μαχαιρούντα. Και στο σημείο αυτό η τιμία κεφαλή του βρέθηκε από δυο μοναχούς, στους οποίους είχε εμφανιστεί ο άγιος στον ύπνο τους. Η κεφαλή του Προδρόμου θα χαθεί με τον θάνατο των δυο μοναχών και θα ξαναβρεθεί και πάλι στην Μαχαιρούντα, επι αυτοκρατορίας του Ουαλεντινιανού. Θα ξαναχαθεί και πάλι, για να ανευρεθεί για τελευταία φορά από έναν ιερέα, στην πόλη Κόμανα της Καππαδοκίας. Από κεί μετεφέρθη τελικώς στην Κωνσταντινούπολη. Ένεκα του δυσθεώρητου ορθόδοξου κύρους του, η αγία εκκλησία μας τιμά τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, αναφέροντας το όνομά του, μετά την Παναγία στις δεήσεις, αναγνωρίζοντας και με αυτόν τον τρόπο, την ηθική αγιότητά του. Και η ιερή μνήμη του εορτάζεται κάθε χρόνο στις 7 Ιανουαρίου.
Απολυτίκιο του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου :
«Μνήμη δικαίου μετ’ εγκωμίων• σοι δε αρκέσει η μαρτυρία του Κυρίου Πρόδρομε• ανεδείχθης γαρ όντως και Προφητών σεβασμιώτερος, ότι και εν ρείθροις βαπτίσαι κατηξιώθης τον κηρυττόμενον. Όθεν της αληθείας υπεραθλήσας, χαίρων ευηγγελίσω και τοις εν Άδη, Θεόν φανερωθέντα εν σαρκί, τον αίροντα την αμαρτίαν του κόσμου, και παρέχοντα ημίν το μέγα έλεος».
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων
www.panosavramopoulos.blogspot.gr