Παντελής Ζερβός

Παντελής Ζερβός

Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος

Υπήρξε η προσωποποίηση της ευαισθησίας και της ευγένειας, τόσο στο θέατρο, όσο και στον κινηματογράφο και διήνυσε μια μακρρά και επιτυχημένη πορεία στην τέχνη, κληροδοτώντας μας αξεπέραστες σε ηθική δύναμη και υποκριτική δεινότητα ερμηνείες. Άλλοτε σαν φιλόστοργος πατέρας που προσπαθούσε αντίπερα στις περιστάσεις της ζωής να βοηθήσει το παιδί του και άλλοτε σαν έντιμος άνθρωπος του χωριού που πρότασε ηθικό ανάστημα και αντίσταση, αντίπερα στις αυθαιρεσίες των κοινωνικά και οικονομικά ισχυρών. Ενίοτε όμως μας πρόσφερε και ακένωτες μερίδες γέλιου, υποδυόμενος τον παμπόνηρο κομματάρχη-κομματικό παράγοντα, που προσπαθούσε να παγιδεύσει τους ανυποψίαστους ανθρώπους της επαρχίας και να τους υφαρπάξει την ψήφο για τους πολιτικούς. Σε όλους αυτούς τους ρόλους ο απαράμιλλος ηθοποιός μας – που περισσότερο διακρίθηκε στο φάσμα της κωμωδίας – Παντελής Ζερβός, έβγαζε μια σπάνια υποκριτική δεινότητα και όγκο ψυχής, που σαγήνευσε το κοινό στο σανίδι και στον κινηματογράφο και αναγορεύτηκε στους κορυφαίους καλλιτέχνες των μεταπολεμικών μας δεκαετιών. Οι ερμηνείες του σε ορισμένες μνημειώδεις τανίες του ασπρόμαυρου κινηματογράφου μας, ήταν ηθικά αξεπέραστες και συνιστούσαν βρύσες τρυφερότητας. Για τούτο και μας συγκλόνισαν ψυχικά και μας έκαναν να συμπάσχουμε με την τραγικότητά τους. Ποιός αλήθεια απο εμάς δεν δάκρυσε στην «Μαρία της σιωπής», που ερμήνευε τον δυστυχή πατέρα της μουγγής κόρης του «Μαρίας» (Αλίκη Βουγιουκλάκη, στις καλύτερες ερμηνείες της) ο οποίος προσπαθούσε κόντρα στην προκατάληψη και την μικρονοϊκότητα της τοπικής κοινωνίας, να στηρίξει ηθικά το παιδί του και να αποτρέψει την περιθωριοποίηση και την κοινωνική του εκμετάλλευση ως «ανάπειρου». Αλλά και ποιός ακόμα δε αισθάνθηκε ηθική έξαρση με την μνημειώδη ερμηνεία του Παντελή Ζερβού στην «Μανταλένα» ως «παπα-Φώτη», που σκαρφίζεται μύριους τρόπους, για να στηρίξει την ορφανή ψαροπούλα Μανταλένα (Αλίκη Βουγιουκλάκη) και τα τραγικά αδέλφια της, αντίπερα στην εκδικητικότητα και στην αλαζονεία του ισχυρού του χωριού; Για να θυμίσουμε ακόμα και το ελληνικό ήθος-λεβεντιά που βγάζει στην «Λόλα», όταν αποφασίζει αυτός ως δεσμοφύλακας του «Άρη» (Νίκου Κούρκουλου), να αναμετρηθεί με το τομάρι του υπόκοσμου «Μαύρο» (Σπύρο) Καλογήρου και να απαλλάξει την πανέμορφη κοπέλα του καμπαρέ «Λόλα» (Τζένη Καρέζη) και τον αγαπημένος της «Αρη», απο τα δίχτυα της κακόφημης «Τρούμπας» του Πειραιά. Ενώ συγκλονισμένοι συνειδητοποιούμε, ότι η «Λόλα» είναι η κόρη του ...Αλλά φαίνεται πως η αξεπέραστη ηθικά υποκριτική δεινότητα του μεγάλου Παντελή Ζερβού, ήταν σύμφυτη με την τραγικότητα της ίδιας του της ζωής, αφού πολλές φορές έπαιξε οδυνηρά παχινίδια μαζί του ...

Ο Παντελής Ζερβός είδε το φως της ζωής στις 23 Δεκεμβρίου του 1908 στο Λουτράκι και έδρεψε απο τα χλωρά του νειάτα την πικρή ορφάνεια. Στα τέσσερά του έχασε την μητέρα του και στα οκτώ του χρόνια τον πατέρα του. Οι συγγενείς του τον έβαλαν στο «Τζάνειο» Ορφανοτροφείο», αλλά σύντομα θα το εγκατέλειπε για να ξεκινήσει την Οδύσσειά του, που είχε στιγμές ηθικής μεγαλουργίας, αλλά και άφατη θλίψη και πόνο. Μπήκε έτσι στην βιοπάλη δουλεύοντας το πρωί σε καφενείο, παρακολουθώντας νυχτερινό σχολείο και πουλώντας τα βράδυα λεμονάδες και πορτοκαλάδες στους Πειραιώτες για να ξεδιψάσουν. Αποπερατώνοντας το σχολείο κατετάγη στο Βασιλικό τότε ναυτικό και προήχθη σε αρχινονοσοκόμο. Ωστόσο η μελωδική φωνή του τον έσπρωξε στους δρόμους της τέχνης, που ήταν το πεπρωμένο του. Ο μεγάλος θεατράνθρωπος Κάρολος Κουν, ξεκινούσε εκείνη την περίοδο την Θεατρική Σχολή του και καθώς συζητούσε κάποια στιγμή με τους μαθητές του, άκουσε απέξω απο την Σχολή ένα επιβλητικό γέλιο !!! Βγαίνοντας έξω αντίκρυσε έναν ναύτη με ηθικό σφρίγος και χαριέσσα διάθεση. Τον εντυπωσίασε. «Θέλεις να παίξεις στο θέατρο τον ρώτησε ;». «Φυσικά» ήταν η άμεση απόκριση του Παντελή Ζερβού και έτσι ξεκινούσε η μακρά περιπέτεια του στο σανίδι. Αφού τελείωσε λοιπόν την Σχολή Θεάτρου Τέχνης του Κάρολου Κούν, θα πραγματοποιήσει την πρωτόλεια θεατρική του εμφάνιση στη Λαϊκή Σκηνή με την «Ερωφίλη». Και απο το σημείο αυτό θα ξεκινήσει μια πολυδύναμη και επιτυχημένη θεατρική πορεία, με όλα τα αξιόλογα θεατρικά σχήματα και τους κορυφαίους ηθοποιούς της εποχής. Μνημονεύουμε ενδεικτικά τις συνεργασίες του πέραν του Θεάτρου Τέχνης, με το Θεατρικό σχήμα της Μαρίκας Κοτοπούλη, το Κρατικό Θέατρο Θεσσαλονίκης, την Ελληνική Σκηνή κ.α. Ο Παντελής Ζερβός, στην πολυεπίπεδη αυτή θεατρική του πορεία, ερμήνευσε υψηλού ήθους ρόλους, σε κορυφαίες παραστάσεις του κλασικού και νεοελληνικού δραματολογίου. Ενδεικτικές είναι οι συμμετοχές του, στις παραστάσεις «Βυσσινόκηπος» του Τσέχωφ, «Βολπόνε» του Μπέν Τζόνσον, «Αγριόπαπια» του Ίψεν, «Φιλάργυρος» του Μολιέρου, «Μάκβεθ» του Σαίξπηρ, «Βασιλικός» του Αντωνίου Μάτεσι, αλλά και του αρχαίου θεάτρου «Άλκηστις» του Ευρυπίδη, «Θεσμοφοριάζουσες», «Πλούτος» του Αριστοφάνη κ.α.

Όμως την έξοχη πορεία του Παντελή Ζερβού στο παλκοσένικο, θα ακολουθήσει και η πολύπλαγκτη παρουσία του στον κινηματογράφο, που όπως προαναφέραμε έδωσε σπουδαίες ερμηνείες, υπηρετώντας τον αδιάλειπτα για τέσσερις δεκαετίες. Στην μακρά αυτή του παρουσία στην μεγάλη οθόνη, ο Παντελής Ζερβός θα συμμετέχει σε 70 περίπου ταινίες κυρίως κωμικού χαρακτήρα και θα αποτυπώσει αδρά το στίγμα του στα κινηματογραφικά μας δρώμενα. Χαρακτηριστικότερς αυτών των ταινιών είναι οι : «Λόλα» (1964), «Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες» (1960), «Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας» (1955), «Πικρό ψωμί» (1951), «Ο Ατσίδας» (1962), «Ζητείται Ψεύτης» (1961), «Ο μεθύστακας του λιμανιού» (1967), «Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά» (1969), «Η Μαρία της σιωπής» (1973) κ.α. Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1960, ο Παντελής Ζερβός απέσπασε το Βραβείο Β΄ Ανδρικού Ρόλου, για την παρουσία του στην ταινία «Μανταλένα» του Ντίνου Δημόπουλου. Ενώ για την σύνολη προσφορά του στο θέταρο και τον πολιτισμό ευρύτερα, τιμήθηκε με το Χρυσό Σταυρό του Γεωργίου Α΄.

Ο Παντελής Ζερβός είχε την τραγική μοίρα πέραν της διπλής του ορφάνιας στα τρυφερά παιδικά του χρόνια, να δεχτεί και ένα ακόμα ανηλεές χτύπημα. Το καλοκαίρι του 1956 η σύζυγός του με τις τρείς κόρες του παραθέριζαν στην Σαντορίνη, όταν έλαβε χώρα ο θανατηφόρος σεισμός που ισοπέδωσε το νησί. Η γυναίκα και οι δυο κόρες του πρόλαβαν να βγούν έξω απο το σπίτι που έμεναν κατά τον σεισμό, αλλά η 12 –χρόνη κόρη του Ευδοξούλα δεν τα κατάφερε και θάφτηκε κάτω απο τα ερείπιά του. Την ώρα που ο τραγικός πατέράς έμπαινε στο θέατρο για να παίξει, κάποιος τον πληροφόρησε για το τραγικό συμβάν. Ο μεγάλος μας ηθοποιός έπαιξε κανονικά στην παράσταση, καταχειροκροτήθηκε απο τον κόσμο και στο τέλος πήγε στο καμαρίνι και λιποθύμησε, ψυχικά διαλυμένος. Αλλά το ποτήρι του μαρτυρίου του δεν σταματούσε εδώ. Όταν μετά απο χρόνια έκαναν εκταφή στο μικρό κοριτσάκι, συνειδητοποίησαν ότι η μικρή είχε ταφεί ζωντανή !!! Αυτό απεδείχθη, διότι το  σώμα του μικρού κοριτσιού δεν ήταν ανάσκελα όπως θα έπρεπε, αλλά πλάγια και με το στόμα ανοιχτό. Που σημαίξει ότι ετάφη ζωντανό σε κώμα και όταν συνήλθε προσπάθησε να αναπνεύσει και πέθανε απο ασφυξία !!! Ο Παντελής Ζερβός, ως μεγάλος άνθρωπος που ήταν, δεν αποκάλυψε ποτέ την τραγική αυτή διαπίστωση, για να μην επιτείνει τον ηθικό πόνο στην γυναίκα του. Μόνο λίγο πρίν πεθάνει σε μια συνέντευξή του αποκάλυψε το μυστικό λέγοντας «Εκείνες τις τραγικές μέρες στο νησί, όποιον σκουντούσαν και δεν σάλευε, τον έθαβαν». Και σε αυτή την του την τραγωδία, με ηθική μεγαλοσύνη και αγάπη για τον άνθρωπο, ο έξοχος αυτός καλλιτέχνης.

Στις 23 Ιανουαρίου του 1982 ο μεγάλος μας ηθοποιός, κατάφορτος στην πολύπλαγκτη ζωή του, απο δόξες, τιμές, καλλιτεχνική αναγνώριση, αλλά και άφατο ανθρώπινο πόνο, έκλεινε για πάντα τα γλυκύτατα και ευγενικά του μάτια.Τα μάτια του που έβγαζαν τόση αγάπη, τόση τρυφερότητα, τόση ανθρώπινη καλωσύνη και είχαν αποτυπώσει με την υποκρτική του δεινότητα, το ηθικό μεγαλείο, αλλά και τον πόνο του ελληνικού λαού, στις οδυνηρές μεταπολεμικές μας δεκαετίες. Ήταν ένας μεγάλος του θεάτρου και του κινηματογράφου μας, αυτός ο ογκόλιθος που δονούσε με τις απαράμιλλες ερμηνείες του τις καρδιές μας στο παλκοσένικο και την μεγάλη οθόνη. Ο θρυλικός «παπα-Φώτης», που ζέσταινε με την ηθική αγκάλη του την τραγική «Μανταλένα» ...Το παρόν κείμενο έχει δημοσιευθεί στις εφημερίδες της Ηλείας «ΠΑΤΡΙΣ» και «ΑΥΓΗ» και σε περιοδικά πολτιστικού χαρακτήρα.

*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι M.Sc Δ/χος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
www.panosavramopoulos.blogspot.gr

Share this

Related Posts

Previous
Next Post »